Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti



Download 6,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/481
Sana17.08.2021
Hajmi6,17 Mb.
#149911
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   481
Bog'liq
Menejment uzb

A. Fayol boshqarishni: 

 



Kelajakni ko‘ruvchi; 

  Faoliyatni tashkillashtiruvchi; 



  Tashkilotni idora qiluvchi; 

  Faoliyat turlarini muvofiqlashtiruvchi; 



  Qaror va buyruqlarning bajarilishini nazorat qiluvchi kuchli qurol  

deb ataydi. Bu fikrlar Hozirgi davrgacha boshqarish fani asosida yotadi. 

 

“Ilmiy  menejment”  va  “mumtoz  menejment”  namoyandalari  mehnatni  ilmiy 



tashkil  qilish  tamoyillarini  ishlab  chiqishdi.  Mehnatni  texnokratik  boshqarilishiga 

asos solishdi. Bu tamoyillar asosida: 




286 

 



  rahbarning xodimga bo‘ladigan munosabatlari aloxidalashtirildi; 

  mehnatni rag‘batlantirish qat’iy me’yorlashtirildi; 



  mehnatni rejalashtirish va uni nazorat qilish qat’iylashtirildi; 

  mehnatga jismonan majburlash o‘rnatildi; 



  yollanma ishchidan fikrsiz robot sifatida foydalanish usuli qat’iy o‘rnatildi. 

Mehnatni  texnokratik  boshqarish  usuli  yollanma  ishchilarning  mehnat 

unumdorligini  oshirishda  g‘oyatda  samarador  va  maqbul  usul  sifatida  ko‘p  yillar 

davomida  xizmat  qildi.  Ayniqsa,  bu  usul  G.Ford  zavodlarida  yuqori  rivojlanishga 

erishdi.  Uning  boshqa  kompaniyalardagi  izdoshlari  ishlab  chiqarishni  uzluksiz-

konveyer  usulida  tashkil  etishlari  boshqarishni  markazlashtirishga,  mehnatni  ilmiy 

tashkil  etishga,  unumdorlikni  keskin  o‘stirishga  erishdilar.  1850-1860  yillarda  fan-

texnika  omilining  kuchayishi  mehnatni  tashkil  qilish  va  uni  boshqarishda 

qo‘llanilayotgan  texnokratik  usulning  xam  takomillashtirilishini  taqoza  etdi.  Fan-

texnika  taraqqiyoti  yangi  texnologiyalarni  kirib  kelishini  jadallashtiradi.  Endi  ishchi 

kuchiga bo‘lgan munosabat tubdan o‘zgaradi. 

Shunday  bir  sharoitda  ilmiy  va  mumtoz  menejmentlarga  muqobil  harakat 

sifatida AQShda 1820-1830 yillari “teylorizm”ga qandaydir darajada qarshi turuvchi 

yangi  nazariya  -  “insoniy  munosabatlar”  maktabi  paydo  bo‘ldi.  Bu  maktabga 

amerikalik jamiyatshunos va ruxshunos E.Meyo (1880-1949) asos soldi. 

Bu maktab nuqtai nazaridan: 

  ishchi  -  bu  fikrsiz  robot  emas,  balki  obro‘-e’tiborda,  o‘z-o‘zini  xurmat 



qilishga, o‘z qadr - qimmatini xis etishga; 

  boshqa  kishilar  tomonidan  ma’qullanishga,  shaxsiy  maqsadlar  va 



manfaatlarga  erishishga  intilishda  muayyan  ijtimoiy  extiyojlarga  ega  bo‘lgan 

individdir. 

Ayni  individlar  kompaniya  va  firmalarning  manbai  ekanligidan  kelib  chiqib, 

insoniy munosabatlar maktabi boshqaruvining: 

   tashabbuskorlikdan; 



   ishchilar bilan xamkorlikdan; 

   kompaniyada 



“birdamlik 

ruxi” 


va 

“mushtaraklik 

tuyg‘usi”ni 

shakllantirishdan  foydalanish  xamda  ularni  rag‘batlantirishga  asoslangan  tegishli 

usullarni  ishlab  chiqdi.Amerikalik  olim  D.Mak-Gregor  (1906-1964)  “inson 

munosabatlari”  maktabining  atoqli  namoyandalaridan  hisoblanadi.  U  inson  xulq-

atvorining  ikki  modeli,  xodimning  o‘z  mehnatiga  ikki  xil  munosabatda  bo‘lishi 

mumkinligini inobatga olib X (iks) va Y (igrik) nazariyasini yaratadi. 




Download 6,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   481




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish