|
ShHT protseduralari qoidalari.
ShHT protseduralari qoidalari loyihasi O’zbekiston Respublikasining
tashkilotga raislik davridagi faoliyati vaqtida O’zbekiston tashabbusiga
ko’ra ishlab chiqilgan va ShHT ga a’zo davlatlar rahbarlari kengashining
Toshkentda 2010-yil 11-iyunda bo’lib o’tgan yig’ilishida qabul qilingan.
Loyiha hujjatining asosiy g’oyasi 2003-yil 29-may kuni ShHT ga
a’zo davlatlar rahbarlari qarori bilan tasdiqlangan tashkilot organlarining
alohida Nizomlariga muvofiq ShHT tuzilmaviy organlarida yig’ilish va
uchrashuvlar o’tkazish tartibini tizimlashtirib, ular tomonidan ko’rib
chiqish uchun taqdim etilayotgan hujjatlarni tayyorlash, tasdiqlash va
qabul qilishning yagona tartibini yaratish edi.
ShHT protsedura qoidalari qabul qilingunga qadar, tashkilot
doirasida ShHT tuzilmaviy organlarida uchrashuv va yig’ilishlar o’tkazish,
taqdim etilgan hujjatlarni tayyorlash, tasdiqlash, qabul qilish hamda ko’rib
chiqish tartibini belgilab beruvchi yagona hujjat mavjud bo’lmagan.
Xartiya 16-moddasida ShHT organlarining qaror qabul qilish
jarayonida a’zo-davlatlar e’tiroz bildirmasalar, qarorlar ovoz berish yo’li
orqali emas, balki uyg’unlik, ya’ni kelishilganlik asosida qabul qilinadi,
deb ta’kidlangan.
Loyihaning maqsadi ShHT tuzilmaviy organlarida uchrashuv va
yig’ilishlar o’tkazish, taqdim etilgan hujjatlar tayyorlash, tasdiqlash, qabul
qilish hamda ko’rib chiqish jarayoni tartib-qoidalarini tizimlashtirishdan
iborat. Shunga ko’ra, hujjat loyihasi quyidagilarni ko’zda tutadi:
ShHT tuzilmaviy organlarida doimiy va favqulotda olib boriladigan
uchrashuvlar hamda yig’inlar vaqti, joyi, shu bilan birga ularning hajmini
aniqlaydi;
yig’ilishlar va uchrashuvlar tartibini va ketma-ketlikni o’rnatadi,
jumladan, masalalarni muhokama qilish, qarorlar qabul qilish, shuningdek,
yig’in va uchrashuvlar maqbuligini ta’minlaydi;
1
www.turkmenistan.ru/ru/articles/35895.html
197
yig’ilish va uchrashuvlar ishtirokchilarining tarkibi va maqomini
aniqlab qolmasdangina, shu bilan birga ishtirokchilarining huquq va
majburiyatlarini belgilab beradi;
yangi takliflar ishlab chiqish jarayonini aniqlaydi, shu jumladan
tashkilot normativ-huquqiy hujjatlarning qabul qilinishi, ularga tuzatishlar
kiritilishi hamda muvofiqlashtirish tartibini o’rnatadi, hujjatlar loyihalari
bo’yicha ekspert ishchi guruhlarini shakllantiradi;
uchrashuvlar va yig’ilishlar kun tartibi rejasini shakllantirish
jarayonini tizimlashtiriadi;
ShHT tarkibiy yig’ilishlari va uchrashuvlarni tayyorlashda tashkiliy
hamda texnik jihatlarini aniqlashtiradi.
O’zbek mutaxassislari tomonidan mazkur hujjatni tayyorlashda
xalqaro va xorijiy tajribadan foydalangan holda xalqaro tashkilotlarning
tuzilmaviy organlarida tadbirlarni o’tkazish jarayonini huquqiy tartibga
solish tahlili amalga oshirildi.
Tahlil natijalari boshqa xalqaro tashkilotlarda bunday tartibi yagona
protsessual hujjat bilan tartibga solinishini ko’rsatdi.
Misol uchun, MDH va KXSHT xalqaro tashkilotlarida bu jarayon ushbu
tashkilotlarning protsedura qoidalari bilan tartibga solingan bo’lib, bu tartib
qoidalar shu tashkilotlarning yuqori organlari tomonidan ma’qullangan.
Shunga o’xshash tizim NATO va BMT doirasida ham mavjud.
Xususan, BMTning har bir tuzilmaviy organida, Bosh Assambleya,
Xavfsizlik Kengashi, Iqtisodiy va Ijtimoiy Kengash, Xalqaro Sud va
Birlashgan Millatlar Tashkiloti Kotibiyatida, ishlab chiqilgan hamda
amalda bo’lgan Protsedura qoidalari mavjud bo’lib, bu tartib qoidalar bu
tuzilmaviy organlar faoliyatining huquqiy bazasini shakllantiradi.
Ushbu xalqaro tashkilotlar tajribasi kelib chiqqan holda, ShHT
tuzilmaviy organlarida uchrashuv va yig’ilishlar o’tkazish, taqdim etilgan
hujjatlar tayyorlash, tasdiqlash, qabul qilish hamda ko’rib chiqish jarayoni
tartibga soluvchi yagona huquqiy hujjatni ishlab chiqib, qabul qilish,
tashkilotga quyidagi afzalliklarga ega bo’lishga imkoniyat yaratardi:
ShHT tarkibiy organlarida uchrashuv va yig’ilishlar o’tkazish,
taqdim etilgan hujjatlar tayyorlash, tasdiqlash, qabul qilish hamda ko’rib
chiqish jarayonini yagona tizimga birlashtirardi;
Tomonlar o’rtasida mazkur masala yuzasidan kelib chiqishi mumkin
bo’lgan kelishmovchiliklarni bartaraf qilishga yordam berardi;
ShHT tarkibiy organlarida ko’rib chiqish uchun tayyorlanadigan
hujjatlarning samaradorligi va sifatini oshirardi;
198
Tashkilot tashkiliy-huquqiy masalalarini hal qilishda mavjud bo’lgan
bo’shliqqa barham berardi
1
.
Do'stlaringiz bilan baham: |
