Toshkent davlat yuridik universiteti mamasiddiqov muzaffarjon musajonovich esanova zamira normurotovna

Yozma dalillar turlari 
hujjatning asl 
nusxasi 
mazmuni bo‘yicha 
muayyan erkni 
ifodalanadigan va 
ma’lumotlar 
bildiradigan 
hujjatlar 
rasmiy va 
xususiy 
hujjatlar 
ifodanish shakli 
bo‘yicha oddiy 
yozma va 
notarial 
guvohlantirilga
n hujjatlar 

---

 
 
60 
FUQAROLIK PROTSESSUAL HUQUQI  
 
Ekspert  xulosalarining  xolisligi  uning  ishni  qanday  hal  qilinishidan 
manfaatdor emasligi, taraflarning birortasiga qarindoshlik munosabatlarida 
emasligi  bilan  ta’minlanadi.  Ushbu  talablar  buzilishi  ekspertga  nisbatan 
rad  etish  to‘g‘risida  arz  berish  uchun  asos  bo‘ladi.  Xususan,  FPKning  
22-moddasiga  ko‘ra,  quyidagi  hollarda  ekspertning  ishda  ishtirok  etishi 
mumkin bo‘lmaydi va u rad qilinadi: 
•  agar  ekspert  ishning  natijasidan  shaxsan,  bevosita  yoki  bilvosita 
manfaatdor  bo‘lsa  yoxud  uning  xolisligi  va  beg‘arazligiga  shubha 
tug‘diradigan boshqa holatlar mavjud bo‘lsa; 
•  agar  ekspert  taraf  yoki  ishda  ishtirok  etuvchi  boshqa  shaxslarning 
qarindoshi bo‘lsa; 
•  agar ekspert taraflar yoki ishda ishtirok etuvchi boshqa shaxslarga 
xizmat yuzasidan yoxud boshqacha tarzda qaram bo‘lsa; 
•  ekspert taftish o‘tkazgan yoxud xulosa ham bergan bo‘lib, ularning 
materiallari mazkur ishni qo‘zg‘atishga asos bo‘lib xizmat qilgan bo‘lsa. 
O‘z vazifalarini bajarish jarayonida ekspert bir qator zarur protsessual 
huquqlarga ega bo‘ladi.  
Agar ekspert sud uzrsiz deb topgan sabablarga ko‘ra sud chaqiruviga 
binoan  kelmasa,  ko‘rsatuvlar  berishdan  bo‘yin  tovlasa,  u  FPKning  
146-moddasida belgilangan tartibda jarimaga tortilishi mumkin. Bila turib 
yolg‘on  xulosa  berganlik  uchun  guvoh  O‘zbekiston  Respublikasi  Jinoyat 
kodeksining 238-moddasiga muvofiq javobgar bo‘ladi.  
Fuqarolik  protsessi  bo‘yicha  tayinlangan  ekspert  xulosalari  ikki 
shaklda:  og‘zaki  yoki  yozma  shaklda  bo‘ladi.  Ekspert  xulosalarining 
og‘zaki  yoki  yozma  shakllari  bir-birini  mazmunan  to‘ldiradi.  Amaldagi 
qonunlar asosida ekspert o‘z xulosalarini faqat yozma shaklda topshiradi. 
O‘tkazilgan  ekspertiza  xulosalarida  bajarilgan  tadqiqot,  mazmuni, 
bajarilgan tekshiruv natijasida vujudga kelgan xulosalar va sud tomonidan 
qo‘yilgan  savollarga  berilgan  asosli  javoblar  ko‘rsatilishi  va  ekspert  sud 
majlisida o‘z xulosalarining mazmunini sud hay’atiga tushuntirib, og‘zaki 
xulosalar  berishi  ham  mumkin.  Ekspert  xulosalarida  vujudga  kelgan 
haqiqatning  qonuniy  ekanligi  hisobga  olinadi.  Chunki  bu  xulosalar 
fantexnika  va  ekspertni  o‘z  sohasining  mutaxassisi  ekanligiga  tayanib, 
bajarilgan  ekspertiza  xulosasi  ishdagi  boshqa  dalillar  bilan  uzviy  bog‘liq 
ekspert  xulosalari  natijalari  ish  bo‘yicha  dalillarning  boshlang‘ich  dalili 
hisoblanadi.