Toshkent davlat yuridik universiteti mamasiddiqov muzaffarjon musajonovich esanova zamira normurotovna

Fuqarolik  protsessual  huquqi  o‘zida  fuqarolik  ishlari  bo‘yicha  odil 
sudlovni  amalga  oshirish  jarayonida  sud  va  protsessning  boshqa 
ishtirokchilari  o‘rtasida  yuzaga  keladigan  ijtimoiy  munosabatlarni 
tartibga soladigan protsessual normalar tizimini jamlagan huquq sohasi 
hisoblanadi. 
 
Fuqarolik  protsessual  huquqi  normalari  bilan  fuqarolik  ishlarida 
ishtirok  etuvchi  har  bir  shaxs  uchun  protsessual  huquq  va  majburiyatlar 
belgilanadi.  Masalan,  sud  fuqarolik  ishini  mazmunan  ko‘rish  va  hal  etish 
vakolatiga  ega  bo‘ladi.  Shu  bilan  birga  sud  ishda  ishtirok  etuvchi 
shaxslarning protsessual huquqlariga qat’iy amal qilishi talab etiladi. Ishda 
ishtirok  etuvchi  shaxslar  ish  materiallari  bilan  tanishish,  ulardan 
ko‘chirmalar  olish,  nusxalar  ko‘chirish,  rad  etish  to‘g‘risida  arz  qilish, 
dalillar  taqdim  etish,  dalillarni  tekshirishda  ishtirok  etish,  ishda  ishtirok 
etuvchi  boshqa  shaxslarga  va  odil  sudlovni  amalga  oshirishga 
ko‘maklashayotgan  shaxslarga  savollar  berish,  arz  qilish,  iltimosnomalar 
taqdim  etish,  sudga  og‘zaki  va  yozma  tushuntirishlar  berish,  sud 
muhokamasi  davomida  yuzaga  keladigan  barcha  masalalar  bo‘yicha 
o‘zlarining  vajlarini  bayon  qilish,  boshqa  shaxslarning  arzlari, 
iltimosnomalari, vajlariga qarshi e’tirozlar bildirish, sud hujjatlari ustidan 
shikoyat qilish, davlat ijrochisi tomonidan harakatlar sodir etilishida hozir 
bo‘lishi  va  o‘z  huquqlarini  amalga  oshirish  huquqiga  ega  bo‘ladilar 

---

 
FUQAROLIK PROTSESSUAL HUQUQI  
 
 
(FPKning 40-moddasi). 
Fuqarolik  protsessual  huquq  normalari  sud  protsessini  olib  borish 
tartibini  belgilaydi,  mazkur  tartibni  buzuvchi  fuqarolik  protsessual 
munosabatning har bir subyekti uchun muayyan choralarni nazarda tutadi. 
Fuqarolik  protsessual  huquqi  normalarining  huquqiy  tartibga  solish 
ob’ektini  fuqarolik  ishlari  bo‘yicha  sud  ishlarini  yuritish  sohasidagi 
ijtimoiy munosabatlar tashkil qiladi.