Toshkent davlat yuridik universiteti mamasiddiqov muzaffarjon musajonovich esanova zamira normurotovna

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© M.M.Mamasiddiqov, Z.N.Esanova, D.Y. Xabibullayev, 2019 y. 
© Toshkent davlat yuridik universiteti, 2019 y.  

---

 
 
 
FUQAROLIK PROTSESSUAL HUQUQI  
 
 3 
 
KIRISH 
Fuqarolik  protsessual  huquqi  nafaqat  yuridik  oliy  o‘quv  yurtlarida, 
balki o‘rta  maxsus ta’lim  muassasalarida ham o‘qitiladigan fanlardan biri 
hisoblanadi.  Zero,  o‘rta  maxsus  ta’lim  muassasalari  o‘quvchilari 
fuqarolarning shaxsiy, siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy huquqlari, erkinliklari 
va manfaatlarini, shuningdek korxonalar, muassasalar, tashkilotlar, jamoat 
birlashmalari  va  fuqarolar  o‘zini  o‘zi  boshqarish  organlarining  huquqlari 
hamda  qonun  bilan  qo‘riqlanadigan  manfaatlarining  sud  orqali  himoya 
qilinishi masalalarini bilishi muhim ahamiyat kasb etadi. Aynan fuqarolik 
protsessual  huquqi  fanining  asosiy  maqsadi  ham  O‘zbekiston 
Respublikasining  Konstitutsiyasida  mustahkamlab  qo‘yilgan  inson  huquq 
va  erkinliklarini  ta’minlash,  jamiyatda  qonuniylik  va  huquq-tartibotni 
mustahkamlash,  fuqarolar  o‘rtasida  tinchlik  va  milliy  totuvlikni 
ta’minlashga  ko‘maklashish,  fuqarolarning  huquqiy  madaniyatini 
yuksaltirish,  qonun  hujjatlarini  takomillashtirish  va  uni  amaliyotda 
qo‘llash samaradorligini oshirishdir. 
Fuqarolik protsessual huquqi sohasida subyektiv huquqlarni sud orqali 
himoya qilish shakllari asosiy o‘rinni egallaydi. Subyektiv huquqlarni sud 
yoki  boshqa  shakllarda  himoya  qilish  masalalarini  puxta  bilish  bo‘lajak 
sudya,  prokuror,  advokatlar,  yuriskonsultlar,  notariuslar,  turli  davlat  va 
nodavlat  tashkilotlarida  mehnat  faoliyatini  olib  boradigan  bo‘lajak 
mutaxassislarni tayyorlashda, ularning kasbiy faoliyatini rivojlantirishdagi 
muhim shartlardan hisoblanadi. 
Fuqarolik  protsessual  huquqini  o‘rganish  jarayonida  o‘quvchida 
fuqarolik  protsessi  ishtirokchilari  va  manfaatdor  shaxslarning  huquq  va 
qonuniy  manfaatlarini  sudda  himoya  qilish  borasidagi  bilim  va 
dunyoqarash rivojlanadi, fuqarolarning huquq va  manfaatlarini sud orqali 
himoya  qilish  trtibi  va  xususiyatlari  bilan  yaqindan  tanishish  imkoniyati 
yuzaga keladi, moddiy va protsessual huquq normalarini qo‘llash bo‘yicha 
ko‘nikmalar  hosil  bo‘ladi,  fuqarolik  ishlarini  ko‘rish  va  hal  qilishga  doir 
qonunchilik va sudga oid protsessual hujjatlar bilan ishlashni o‘rganadi. 
Fuqarolik  protsessual  huquqi  fanini  bilish  fuqarolarning  huquq  va 
qonuniy manfaatlarini himoya qilish, o‘z vaqtida buzilgan huquqni tiklash 
borasida sudga murojat qilishda muhim ahamiyat kasb etadi. 
 
 

---

 
 
 
FUQAROLIK PROTSESSUAL HUQUQI  
 
 4