«Fathul Boriy»dan keltiramiz: «Bayhaqiy Abu Bakradan Abu Dovud eshitgan quyidagi
Qiyomat alomatlari. Muhammad Salamat Jabar
www.ziyouz.com kutubxonasi
27
«Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) dedilar: «Dajjolning ota-onasi o‘ttiz yil yashab
farzand ko‘rmaydi. So‘ng (ularning oilasida) bir ko‘zli bola tug‘iladi...»
(61-raqamli
hadis).
Mazkur hadis faqat Ali ibn Yazid ibn Jud’an tomonidan rivoyat qilingan va u kuchli
emas.
Endi Jobirdan (r.a.) rivoyat qilingan hadisga kelsak (60-hadis), unda ham ular
qasamiga Rasulullohning (sollallohu alayhi vasallam) jim turib javob berganidan boshqa
narsa yo‘q. Ehtimol, o‘sha vaqtda Payg‘ambar alayhissalom Ibn Sayyod haqida aniq bir
to‘xtamga kelmagandir. Ammo keyinchalik Alloh tarafidan uning Dajjol emasligi
Payg‘ambarga (sollallohu alayhi vasallam) bildirilgan bo‘lishi mumkin.
Tamim Doriy hadisi (50-raqam) ham ana shu ma’noga dalolat qilmoqda. «Dajjol Ibn
Sayyod emas!» deb qat’iy aytuvchilar aynan shu hadisga asoslanadilar va bu yo‘l
to‘g‘riroq.
Demak, Ibn Sayyod faqat sifatda Dajjolga o‘xshash bo‘lib qolgan, xolos».
Shundan so‘ng Bayhaqiy Tamim Doriy hadisini keltiradi. Dajjolning Yaman orollarining
birida kishanlab qo‘yilgani aytiladi.
Bayhaqiy o‘z so‘zini quyidagicha davom ettiradi: «Tamim Doriyning hadisida oxir
zamonda chiqadigan Dajjol Ibn Sayyod emasligiga dalil bor. Ibn Sayyod Rasululloh
(sollallohu alayhi vasallam) chiqadi deb xabar bergan yolg‘onchi Dajjollarning bittasi,
xolos. Bunaqa kichik Dajjollar ko‘p chiqqan. Qat’iy ravishda: «Ibn Sayyod Dajjol»,
deganlar Tamim Doriy qissasini eshitmaganga o‘xshaydilar. Illo Tamim Doriy qissasi
bilan ular so‘zini sira bir-biriga bog‘lab bo‘lmaydi. Axir, qanday qilib Rasululloh
(sollallohu alayhi vasallam) bilan balog‘atga yetar yoshda savol-javob qilgan bola –
vaholanki, bu nubuvvat hayoti o‘rtalarida bo‘lib o‘tgan – nabaviy hayot oxirlariga kelib
qaysi bir orolda kishanlanib yotgan bo‘ladi? «Payg‘ambar chiqdimi, yo‘qmi?» deb
musofirlardan so‘raydi? Ularni Tamim Doriy qissasidan bexabar qolgan deyish, eng afzal
(echimdir)». (Bayhaqiy so‘zi tugadi)
Bayhaqiy «ularni» deganda Umar va Jobirni (r.a.) ko‘zda tutmoqda.
Ya’ni, ular: «Ibn Sayyod Dajjol», deb qasam ichganlarida Tamim Doriy qissasidan
bexabar bo‘lganlar. Lekin bu taxmin noto‘g‘ri. Chunki Jobir ibn Abdulloh (r.a.) Tamim
Doriy qissasining roviylaridan biri hisoblanadi.
64. Jobir ibn Abdullohdan (r.a.) Abu Dovud hasan sanad bilan rivoyat qiladi.
Rivoyatda jumladan shunday deyiladi.
«Ibn Abu Salama aytadi:
Jobir u (Dajjol) Ibn Sayyod deb guvohlik berdi.
– U (ya’ni, Ibn Sayyod) o‘lgan-ku, – dedim men.
– O‘lgan bo‘lsa ham! – dedi Jobir
– (Ibn Sayyod) Islomni qabul qilgan?
– Islomni qabul qilgan bo‘lsa ham!
Qiyomat alomatlari. Muhammad Salamat Jabar
Do'stlaringiz bilan baham: