Toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti

2§. Zaxira yerlaridan foydalanish huquqi 
   Zaxira yerlar asosiy foydalanish maqsadiga ko‘ra xar qanday boshqa yer 
fondi toifasiga o‘tib ketishi mumkin. Bunday holatlarda ularga o‘sha yer fondining 
huquqiy holati qo‘llaniladi. 
Davlat  zaxira  yerlari  qisqa  muddatli  –  3  yilgacha  va  uzoq  muddatli  –  3 
yildan  10  yilgacha  muddatga  berilishi  mumkin.  Qoidaga  ko‘ra,  qisqa  muddatga 
berilgan  yer  uchastkalari  zaxira  yerlar tarkibida hisoblanadi. Muddatning  tug‘ashi 
bilan esa u boshqa yerdan foydalanuvchilarga berilishi yoki zaxira yerlar tarkibida 
qolishi  mumkin.  Boshqa  hamma  holatlarda,  masalan, uzoq  muddatga  foydalanish 
uchun berilganda bu yerlar zaxira yerlar fondi toifasidan chiqib ketadi. 
Zaxira yerlar asosan qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishini, shuningdek sanoat, 
transport,  boshqa  noqishloq  xo‘jalik  maqsadlari,  jamoa  bog‘dorchiligi  va 
polizchiligini  rivojlantirish  uchun  zaxira  bo‘lib  xizmat  qiladi.  Shuni  alohida 
ta’kidlash kerakki, zaxira yerlar keyinchalik ko‘proq qishloq xo‘jaligi extiyojlariga 
egalik qilish, foydalanishga va ijaraga berish uchun maqsad qilib qo‘yiladi. 
Zaxira  yerlar  tuman,  shaxar  davlat  xokimiyati  organlarining  tasarrufida 
bo‘ladi.  Bundan  tashqari,  zaxira  yerlar  qishloqlar  o‘zini  o‘zi  boshqaruv  idoralari 
ixtiyorida  ham    bo‘lishi  mumkin.  Bu  idoralar  zaxira  yerlarni  yuqorida  sanab 
o‘tilgan  maqsadlardan  tashqari,  yana  uy-joy  qurish  uchun  fuqarolarga,  xizmat 
yuzasidan  chek  yerlar  sifatida  berishlari  mumkin.  Bunda,  albatta,  bu  yerlarni 
qishloq xo‘jaligi maqsadlarida ishlatib bo‘lmasligini e’tiborga olish lozim. 

---

182 
 
 
Hech  kimga  foydalanish  uchun  berilmagan  zaxira  yerlar  biron  bir  kishi 
tomonidan o‘zboshimchalik bilan egallab olinishi mumkin emas. Zaxira yerlardan 
foydalanish ustidan nazoratni xokimiyat idoralari olib boradilar.