V. S. Xan Koreya tarixi обязательный экзем пляр


Ich k i  s iy o s iy  h a y o t



Download 4,06 Mb.
Pdf ko'rish
bet26/65
Sana31.07.2021
Hajmi4,06 Mb.
#134067
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   65
Bog'liq
Koreya tarixi

Ich k i  s iy o s iy  h a y o t 
B irlash g an   Silla  d a v rid a   a m ald a
va   B irla sh g a n  S illa n in g  
d ey a rli  b iro rta   u ru s h la r  b o 'lm a g a n
q u la s h i 
(731  yil  Y aponiya  b ila n   d e n g iz   m o-
ja ra s id a n  tash q ari).  Biroq,  m a m la k a t 
ich id ag i  v aziy at  m u ra k k a b   b o 'lg a n .  K oryo  va  Pekche  su lo lalarin i 
b u tk u l  y o 'q   qilish g a  q a ra tilg a n   q o 'z g 'a lo n la r  h a m d a  h u k m ro n   z o ­
d a g o n la r  o ra sid a g i  h o k im iy a t  u c h u n   k u ra s h   y irik   y e r  eg a la ri  va 
d e h q o n la r q o 'z g 'o lo n ig a  sab a b  b o 'lg an .
681  y ild a   v a n   h o k im iy a ti  taxtiga  o 'tirg a n   M u n m u   v an   S in m u n  
(681-692  yy.)ning  o 'g 'lig a   q arsh i  fitna  u y u s h tirg a n .  L ekin  b u   fitna 
te z d a   b a rta ra f etilib,  u n in g   tash k ilo tc h ila ri  qatl  q ilin g an .  684  y ild a 
k o g u ry o lik   z o d a g o n la r  to m o n id a n   u y u s h tirilg a n   q o 'z g 'o lo n n in g , 
700 yili  esa  sillalik m u x o lifatch ilar  fitn asin in g   o ld i o lin g an .
VIII a s r o 'rta la rig a c h a  B irlash g an  Silla h u k u m a ti m a rk a z la sh g a n  
d a v la tn i  m u s ta h k a m la s h g a  h a ra k a t q ilgan.  Van K y o n d o k   (742-765 
yy.)  d a v rid a   Xitoy  u s lu b id a   m a 'm u riy   islo h o tla r  o 'tk a z ilg a n .  D av-


4 6
IV   B ob.  B IR L A S H G A N   S IL L A   D A V L A T I
la t la v o z im la rid a  ish lo v ch ila r u s tid a n  n a z o ra t o 'rn a tilg a n  va d a v la t 
b o s h q a ru v id a  to zala sh  ish lari o 'tk a z ilg a n . Biroq, v an  K y o n d o k n in g  
o'g'H   v an   X egon  (765-780  yy.)  m a z k u r  islo h o tlarn i  b e k o r  qilgan. 
A y n an   u n in g   d a v rid a   m a rk a z la sh g a n   d a v la t  b irm u n c h a   k u ch siz- 
lan g an .  M ux o lifat  u n i  tu rli  b a z m la rn i  ta sh k illa sh tirish ,  d a v la t ish- 
larig a befarqlik, q atllarn i q a ro v siz  q o ld iris h d a  va e n g  m u h im i, xalq 
n o ro z ilig id a   ay b lag a n .  768  va  775  y illa r  u n g a   q a rsh i  k o 'ta rilg a n  
q o 'z g 'o lo n   b o stirilg a n .  L ekin  780  y ild a g i  q o 'z g 'o lo n   v a q tid a   v an 
X egon  va u n in g  xotini  o 'ld irilg a n . U n i  q o 'lla b -q u v v a tlo v c h i  a m a l­
d o rla r q o 'z g 'o lo n n i b o stirish g a n .
Van X eg o n n in g  fa rz a n d i b o im a g a n lig i bois, u n in g  b irin ch i vazi- 
ri K im  Y ansan 3 7 -v a n  S o n d o k  (780-785 yy.) b o 'lg a n . U h u k m ro n lik  
q ilg an   d astlab k i  y illa rd a   q a to r  v ilo y a tla rd a   q o 'z g 'o lo n la r  b o 'lg a n  
b o 'ls a - d a ,  k ey in g i  ik k ita  v an   d a v rid a   tin ch lik   h u k m   su rg a n .  Bi­
roq,  809  yili  h o k im iy a t  te p a sid a g i  v an   Ejan  o 'ld irilg a n .  U n in g  
o 'rn ig a   k elg an   v a n   X o n d o k   (809-826  yy.)  d a v rid a   m a m la k a td a  
q o 'z g 'o lo n la r,  tab iiy  o fa tla r tu fay li o ch a rch ilik   va ta rtib siz lik la r so ­
d ir b o 'lg a n .  U n in g  v a fo tid a n  k ey in   h o k im iy a t u c h u n   k u ra s h   b o sh ­
lan g an .  845,  847  va  849 y illa rd a   v an  M u n so n   (839-857  yy.)ga  q a rs­
h i  q o 'z g 'o lo n la ra   ta rtib sM a z k u r  ta rtib siz lik la r  y e tish tirilg a n   hosil 
n o b u d   b o 'lish i  (840,  853,  854,  855  va  859  y illar)  n atijasid a  y u z a g a  
k e lg a n  och arch ilik   tu fay li y a n a d a   m u ra k k a b la sh g a n .
V an  K y o n m u n   va  u n in g   a v lo d la ri  b o s h q a rg a n   d a v r  (861-912 
yy.)  m a m la k a t  tarix id a  q o 'z g 'o lo n   va  fitn a la r  d a v ri  sifa tid a  iz  q o l­
d irg a n .  M ah a lliy   z o d a g o n la rn in g   x a r  b iri  o 'z ig a   m u sta q il  b o 'lish i 
b ila n  b irg a  d e h q o n la m in g  q o 'z g 'o lo n la rid a  h a m  y etak c h ilik  q ilish ­
gan. A yniqsa, q u rg 'o q c h ilik  y illa rid a  so liq la rn i y ig 'ish g a  q a ra tilg a n  
h a ra k a tla r  n a v b a td a g i  q o 'z g 'o lo n   va  g 'a la y o n la rg a   sa b a b   b o 'lg a n . 
(889, 896 y.). Bu ayol v an  C h in so n  (887-897 yy.) b o s h q a ru v i d a v rig a  
to 'g 'r i  k e lg a n  b o 'lib ,  b u   d a v r d a   m a m la k a tn i  n o ra sm iy   ta rz d a   v a n ­
n in g   m a s h 'u q a la ri  b o sh q a rg a n .  Y iln o m alard a  y o zilish ich a,  " v a n ­
n in g   x u s h o m a d g o 'y   va  la g a n b a rd o r  sev ik lila rin in g   b eb o sh lik lari 
c h e g a ra sid a n   chiq q an ,  p o ra   olish  o d a tiy h o lg a   ay lan g a n ,  m u k o fo t- 
lash   va jazo lash   a d o la tsiz  ta rz d a  b elg ilan g an ,  d a v la t  q o n u n ch ilig i- 
ga  d e y a rli a m a l  q ilin m a g a n ".  V an  C h in so n   v a fo tid a n   s o 'n g   tax tg a 
u n in g   q a rin d o sh i  v an   X yogon  (897-912  yy.)  o 'tirg a n .  U   h a m   k o 'p  
v aq tin i  d a v la t  ish la rid a n   k o 'r a   sh ax siy   h a y o ti  b ila n   b o g 'liq   m asa-


IV   B ob.  B IR L A S H G A N   S IL L A   D A V L A T I
4 7
la la rg a   q a ra tg a n .  M a rk a z la sh g a n   h o k im iy a t  fa q atg in a  p o y ta x t  va 
u n in g   tev arak -  a tro fid a g in a  b o 'lg a n .  S h u  bois m u x o lifa t d a v la tc h i­
lik b o sh q a ru v in i e 'lo n  qila b o sh lag an .
892 yili isy o n ch ilar g u ru h i ra h b a ri  K yonxvon m a m la k a t ja n u b i- 
g 'a rb id a  X u p ek ch e ("K eyingi P ekche") d a v la tin i tu z g a n in i e 'lo n  qil­
gan.  901  yili  Silla  v an   u r u g 'id a n  b o 'lg a n   K u n e  K o re y an in g   m a rk a ­
zid a  so 'n g g i K u ry o  (k ey in ch alik  u  M ajin va T xebon d e b  y u ritilg a n ) 
d a v la tin i tash k il  qilgan. A y n an  b u  d a v r  en g   so 'n g g i  u ch   p o d sh o lik  
("X u sam g u k ")  d a v ri  ta rz id a   tarix g a  k irg an .  Silla  va  y an g i  tashkil 
to p g a n   d a v la tla r o 'r ta s id a  k elish m o v c h ilik la r b o 'lib   tu rg a n .
B irlashgan  S illaning  s o 'n g g i  d a v ri  P ak  u r u g 'i  (912-935  yy.) 
h u k m ro n lig id a  b o 'lg a n .
918 yili K u n e o 'z   vassali b o 'lg a n  y irik  h a rb iy  s a rk a rd a   Van G on 
to m o n id a n   ta x td a n   a g 'd a rilg a n .  U   T xebon  d a v la tig a   y an g i  K o­
ryo  n o m in i  b e rg a n .  Van  G o n   o 'z in in g   m a v q e in i  m u sta h k a m la sh  
m a q s a d id a   a m a ld o rla m in g   o 'z b o sh im c h a lik la rig a   chek  q o 'y ish  
va  q a m o q d a g ila rn i  o z o d   qilish n i  v a 'd a   q ilgan.  U ch  yil  m u d d a tg a  
d e h q o n la rn i  so liq la rd a n   o z o d   q ilgan,  so liq la r  m iq d o rin i  keskin 
q isq a rtirg a n .  Q o lav e rsa,  u   o 'z   m a b la g 'ig a   m in g d a n   o rtiq   qul- 
la rn i  so tib   olib,  u la rg a   o z o d lik   b e rg a n .  O 'z   n a v b a tid a ,  b u   d a v rd a  
u   k o 'p la b   a m a ld o rla r  va  fe o d a l  y e r  eg a la rig a   sax iy lik   q ilib  oltin, 
k u m u s h  b ila n  m u k o fo tla g a n   h a m d a   u la rg a   y u q o ri m a rta b a   va u n - 
v o n la r  b e rg a n .  N atijad a,  X up ek ch e  va  S illan in g   y u q o ri  m arta b ali 
a m a ld o rla ri  Van  G o n   tara fig a  o 'tg a n   h a m d a   K oryo  K o rey a  y arim  
o ro lid a g i  e n g   k uchli  d a v la tg a   ay lan g a n .  920  y ild a   Silla  K oryoni 
o 'z ig a   ittifoqchi  d eb   e 'lo n   q ilg a n   va  K o ryoga  y o rd a m   s o 'ra b   elch i­
larin i  y u b o rg a n .  935  yili  Silla  v a n i  K y o n su n   ta x td a n   v o z  k ec h g an  
va V an G o n  v assalig a ay lan g a n . 936 yili V an G o n  o 'z in in g  100 m in- 
g lab   q o 's h in i  b ila n   X up ek ch e  a rm iy a sin i  m a g 'lu b   etg an .  N a tijad a 
B irlash g an  Silla o 'z in in g  h u k m ro n lig in i y o 'q o tg a n  va K oreya y an g i 
K oryo su lo lasi  o stid a  b irla sh g a n .


4 8

Download 4,06 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   65




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish