O‟zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‟rtа mахsus tа‟lim vаzirligi urgаnch dаvlаt univеrsitеti

Idoralararo Kengash tuzilib, ushbu Kengash faoliyatining asosiy vazifalari sifatida 
quyidagilar belgilab berildi:  

---

282 
 
a) 
 turizm sohasida iqtisodiy islohotlarni rivojlantirish;  
b) 
 jahon andozalari darajasida kichik va o‗rta mehmonxonalar, motellar va 
kempinglar tarmog‗i shakllantirilishini muvofiqlashtirish;  
d)  sayr-tamoshalar  zamonaiy  industriyasini,  madaniy  va  sport  – 
sog‗lomlashtirish markazlarini barpo etishga ko‗maklashish;  
e)   noyob turizm imkoniyatlari va tarixiy – madaniy merosini keng ko‗lamda 
targ‗ib qilinishi va maskanlashtirishni tashkil etish;  
h)  turizm  tizimida  muvofiqlashtirilgan  ilmiy-texnikaviy  va  investitsiya 
siyosatini o‗tkazish;  
i)   turizm sohasida kadrlarni tayyorlash va qayta tayyorlashni ta‘minlash. 
Yurtimizda  turizm  ishini  yanada  rivojlantirish  va  uni  tashkil  etishni 
takomillashtirish,  turizm  xizmatlari  bozorida  kichik    turistik  tashkilotlarining 
qatnashishini  faollashtirish,  xorijiy  sarmoyadorlarni  turizm  sohasidagi  faoliyatga 
keng  jalb  qilish  maqsadida  O‗zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Mahkamasi  1998- 
yil  8-avgustda  «Turizm  tashkilotlari  faoliyatini  tashkil  etishni  takomillashtirish 
to‗g‗risida»  Qaror  qabul  qildi.  Qarorda  Xususiy  turistik  tashkilotlar  uyushmasi 
(bundan buyon – XSTU) ni tashkil etish va uni «O‗zbekturizm» MK tarkibiga a‘zo 
sifatida  kirishi  belgilab  berildi.  XSTU  faoliyatining  asosiy  yo‗nalishlari  etib 
quyidagilar belgilandi: 

 
«Buyuk  Ipak  yo‗li»  ni  tiklashda,  respublikada  turizmning  zamonaviy 
infratuzilmasini rivojlantirishda faol qatnashish; 

 
uyushma a‘zolari bo‗lgan xususiy turizm tashkilotlariga ko‗maklashish va 
ular faoliyatini muvofiqlashtirish; 

 
turizm sohasida marketing tadqiqotlarini o‗tkazish; 

  xususiy turizm tashkilotlarini rivojlantirishga  xorijiy sarmoyadorlarni va 
mamlakatimizdagi yuridik va jismoniy shaxslarning mablag‗larini jalb qilish; 

 
«O‗zbekturizm»  MK  da,  davlat  organlarida    va  jamoat  tashkilotlarida 
uyushma  a‘zolari  bo‗lgan  xususiy  sayyohlik  tashkilotlarining  manfaatlarini 
ifodalash; 

---

283 
 

 
uyushma a‘zolariga axborot, maslahat va uslubiy yordam ko‗rsatish; 

  turizm biznesi sohasida xodimlarning kasb tayyorgarligiga va ularni qayta 
tayyorlashga ko‗maklashish. 
«O‗zbekturizm»  MK  tomonidan  Vazirliklar,  korxonalar,  tashkilotlarning 
taklif va mulohazalarini inobatga olgan holda O‗zbekiston davlat standartlashtirish, 
metrologiya  va  sertifikatlashtirish  markazi  1998-yil  31-dekabrda  ro‗yxatdan 
o‗tkazgan  «Mehmonxonalar  klassifikatsiyasi»  ishlab  chiqildi.  Mazkur  standart 
kamida  10  nomerga  ega  bo‗lgan  mehmonxonalar,  motellar,  kempinglar,  turistik 
bazalar,  shuningdek,  O‗zbekiston  Respublikasiga  kelayotgan  turistlar  va 
fuqarolarning  boshqa  vaqtincha  yashab  turish  joylarining  klassifikatsiyasini 
belgilaydi.  
Unda 
shuningdek, 
ishlatiladigan 
asosiy 
terminlarning 
sharhi, 
mehmonxonalarga  qo‗yiladigan  umumiy  talablar,  ularning  javobgarligi,  turli 
toifadagi    mehmonxonalarga  qo‗yiladigan  talablar  haqida  batafsil  ma‘lumotlar 
berilgan.  Ayniqsa,  turli toifadagi  mehmonxonalarga qo‗yiladigan  talablarda: bino 
va unga tegishli hudud, texnik jihozlar, nomerlar fondi,  texnik ta‘minot, mebel va 
boshqa  jihozlar  ta‘minoti,  jihozlash  va  nomerlardagi    sanitariya-gigiyena 
buyumlari,  umumiy  foydalanish  sanitariya  ob‘ektlari,  jamoat  joylari,  ovqatlanish 
xizmatlari  ko‗rsatish  joylari,  xizmatlar,  ovqatlanish  xizmatlari,  xizmatchilar  va 
ularni  tayyorlashga  bo‗lgan  talablar  haqida  1-5  yulduzli  mehmonxonalarga  xos 
aniq vazifalar berilgan. 
1999-yil  20-avgustda  O‗zbekiston  Respublikasi  Oliy  Majlisi  tomonidan 
«Turizm  tug‗risidagi»  Qonun  qabul  qilindi.  Bu  qonun  asosida  turizm  sohasidagi 
bozor  munosabatlari  uzil-kesil  yo‗lga  qo‗yildi  hamda  dunyo  bozori  bo‗yicha  
raqobatbardosh turistik mahsulot yaratila boshlandi. 
O‗zbekistonda  turizm  sohasini  yangi  bosqichga  kutarishda  Respublika 
Prezidentining 
1999-yil 
15-apreldagi 
«2005-yilgacha 
bo‗lgan 
davrda 
O‗zbekistonda  turizmni  rivojlantirish  Davlat  dasturi  to‗g‗risida»  gi  Farmoni 
alohida  ahamiyatga  egadir.  Ushbu  Farmon  millatlararo  aloqalarni  kengaytirish  va 
mustahkamlashga ko‗maklashish hamda xalqaro turizm bozoriga uzviy qo‗shilish, 

---

284 
 
O‗zbekistonning  madaniy-tarixiy  va  ma‘naviy  merosini  jahon  hamjamiyatiga 
targ‗ib  qilish,  shuningdek,  turistlarga  xizmat  ko‗rsatish  sifatini  xalqaro  andozalar 
darajasiga  ko‗tarish  maqsadida  qabul  qilinib,  2005  yilgacha  bo‗lgan  davrda 
O‗zbekistonda  turizmni  rivojlantirish  Davlat  dasturi  va  uni  amalga  oshirish 
bo‗yicha Muvofiqlashtiruvchi Kengash tarkibi tasdiqlandi.  
Farmonda  mulkchilik  shaklidan  qat‘iy  nazar,  turistik  tashkilotlar  xorijdan 
keltiriladigan  texnologiya  va  mehmonxona  uskunalari,  turizm  maqsadlariga 
mo‗ljallangan  transport  vositalari  uchun  bojxona  bojlari  to‗lashdan  uch  yil 
muddatga  ozod  qilinishi  ko‗rsatib  o‗tildi.  Shuningdek,  «O‗zbekturizm»  MK 
tizimidagi  korxonalarga  xorijiy  turistlarga  erkin  ayirboshlanadigan  valyuta 
hisobidan turistik xizmat va qo‗shimcha xizmat ko‗rsatish huquqi berilib, buning 
uchun maxsus kassalar ochilishiga ruxsat berildi.  
«Umid» jamg‗armasi har yili studentlarni turizm industriyasi mutaxassisliklari 
bo‗yicha  yetakchi  xorijiy  mamlakatlarga  ta‘lim  olish  uchun  yuborishni  ko‗zda 
tutishi  ko‗rsatib  o‗tildi.  O‗zbekiston  Respublikasining  Tashqi  ishlar,  Moliya  va 
Madaniyat  ishlari  vazirliklarining  va  «O‗zbekturizm»  MKning  O‗zbekiston 
Respublikasining  AQSH,  Yaponiya,  Buyuk  Britaniya,  Germaniya,  Fransiya  va 
Italiyadagi  elchixonalarida  madaniyat  va  turizm  masalalari  bo‗yicha  maslahatchi 
lavozimi birliklarini joriy etishlariga ijozat berildi. 
Ushbu  Davlat  dasturi  olti  bo‗limdan  iborat  bo‗lib,  1-bo‗lim:  «Turizmning 
me‘yoriy  –  huquqiy  bazasini  shakllantirish»,-deb  nomlanib,  unda  O‗zbekiston 
Respublikasining «Turizm to‗g‗risida» gi Qonunini tayyorlash, fuqarolarimizning 
xorijga chiqishi va O‗zbekistonga xorijiy fuqarolarning kirishi haqidagi takliflarni 
o‗rgangan  holda,  xorijiy  turistlar  uchun  boj,  viza  va  boshqa  hujjatlarni 
rasmiylashtirish 
Nizomiga 
o‗zgartirishlar 
kiritish;