O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi tibbiy ta’lim rivojlantirish markazi

Shifokorga murojaat qilmagan, 1 yoshli bolalar soni x 100 
1 yoshga to’lgan bolalar soni 
 
Pediatriyada kam kasal bo’luvchi, tez-tez kasal bo'lib turuvchi, kasalligi 
uzoq davom etuvchi va kasallik tez-tez hamda uzoq davom etadigan kabi 
tushunchalar mavjud. 
Kasallik turi va og’irligiga ko'ra salomatlik guruhlari 5 taga bo'linadi: 
1 - Sog'lom bolalar 
2 - Amaliy sog'lom, ammo organizmida funksional o'zgarishlari bor bolalar. 

---

54 
 
3 - Surunkali kasallikning kompensasiya davrida bo'lgan bolalar 
4 - Surunkali kasallikning subkompensasiya davrida bo'lgan bolalar 
5 - Surunkali kasallikning dekompensasiya davrida bo'lgan bolalar. 
O'zbekistonda aholining tibbiy murojatiga ko'ra kasallanishni o'rganishda 
asosiy manba ambulator bemorning statistik taloni 025-2/u yoki vrach qabuliga 
talon  025-4/u  xujjat  hisoblanadi.  Talon  barcha  ambulator-poliklinika 
muassasalarida o’tkir  yuqumli kasalliklardan tashqari barcha  kasalliklarda 
to’ldiriladi. 
Ambulator-poliklinika muassasalarida talondan tashqari bemorning tibbiy 
kartasi 025/u kattalar uchun va 026/u bolalar uchun hamda. "Bolalar rivojlanish 
tarixi"112/u xujjatlari to’ldiriladi. 
Tibbiy murojaatiga ko'ra kasalliklarni o'rganishda shuni esda tutish kerakki,  
bunda aholi salomatligi xaqida to'liq ma'lumotga ega bo'lish qiyin. Aholi 
salomatligi xaqida aniqroq ma'lumotni ixtisoslashtirilgan tibbiy ko’rik natijalari 
bera oladi.  
O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni saqlash Vazirligi ma'lumotlariga ko'ra 
(2004 y.) kasallanishlar tarkibi bo'yicha barcha yoshda birinchi o’rinni nafas olish 
sistemasi kasalliklari egallaydi - 28,7%, 2 chi o’rinni qon va qon hosil qiluvchi 
organlar kasalliklari - 27,3%, 3-chi o’rinni oshqozon-ichak kasalliklari - 12,2%, 4-
chi o’rinni endokrin sistemasi kasalliklari - 6,3%, 5 chi o’rinni siydik yo'llari 
kasalliklari - 5,4% ni  egallaydi va x.k.. 
0-14 yoshdagi bolalar kasalliklari tarkibida ham 1 chi o’rin - nafas olish 
sistemasi kasalliklari - 32,5%, 2 chi o’rin - qon va qon hosil qiluvchi organlari 
kasalliklari - 17,5%, 3 chi o’rin - oshqozon-ichak kasalliklari - 11,0%, 4 chi o’rin - 
endokrin sistemasi kasalliklari - 7,9% va 5 chi o’rin shikastlanish va zaharlanishlar 
- 5,7% va x.k.. 
O'zbekistonda Z.E.Juraeva ma'lumotiga ko'ra tabiiy ya'ni ko’krak suti bilan 
parvarish qilinayotgan 1 yoshli bolalar orasida kasallanish 2078,0‰, aralashda-
5159,0‰ va sun'iyda-8144,0‰ tashkil etadi. 1 yoshgacha bo'lgan bolalar 
kasalliklari tarkibida tabiiy, aralash va sun'iy ovqatlantirilayotganlar quyidagicha 
nisbatda 1chi o’rinni  nafas a'zolari kasalliklari-48,4%; 36%; 29,8% egallagan, 
2chi o’rinni ovqat hazm qilish sistemasi kasalliklari-18,7%; 21,44%; 26,3%, 3chi 
o’rinni ovqatlanishning va moddalar almashinuvining buzilishi, raxit-9,0%; 9,2%; 
11,4% va gipotrofiya-3,5%; 12,2%; 10,5%, 4chi o’rinni yuqumli kasalliklar-9,4%; 
10,2%; 9,7% va 5chi o’rinni anemiya-11,0%; 9,7%;, 11,23% egallaydi.