Savol Jinoyatlar o‘z xususiyati va ijtimoiy xavflilik darajasiga ko‘ra qanday tasniflanadi? Javob

O‘ta og‘ir jinoyatlarga faqat qasddan sodir etilib, qonunda o‘n yildan ortiq 

muddatga  ozodlikdan  mahrum  qilish  yoxud  umrbod  ozodlikdan  mahrum  qilish 

jazosi nazarda tutilgan jinoyatlar kiradi

5

. 

Mazkur turkumdagi jinoyatlarga shaxs hayoti va sog‘liqiga qarshi qaratilgan 

jinoyatlar  hamda  tinchlik  va  insoniyat  xavfsizligiga  qarshi  qaratilgan  jinoyatlar 

kirtilgan. Shu o‘rinda aytib otish kerakki, og‘ir va o‘ta og‘ir jinoyatlar ehtiyotsizlik 

orqasidan sodir etilmaydi.  

Bundan  tashqari,  O‘zbekiston  Respublikasi  Jinoyat  kodeksining  Umumiy 

qismida  jinoyatlarning  tasnifiga  bog‘liq  bir  qator  moddalar  mavjud.  Jumladan: 

retsidiv jinoyatni xavfli yoki o‘ta xavfli deb topish masalasi shaxsning ilgari sodir 

qilgan  uncha  og‘ir  bo‘lmagan,  og‘ir  va  o‘ta  og‘ir  jinoyati  uchun  necha  marotaba 

sudlanganligiga  qarab  hal  qilinadi  (JK  34-moddasi);  umrbod  ozodlikdan  mahrum 

                                                           

4

 R.Kabulov, A.Otajonov “Jinoyat huquqi” (Umumiy qism) darslik – T.: IIVA, 2012. 82-bet.  

5

 Ozbekiston Respublikasining Jinoyat kodeksi – T.: 2019. 15-modda. 

---

qilish  jazosi  faqat  o‘ta  og‘ir  jinoyatlar  uchun  tayinlanishi  mumkin  (JK  51-

moddasi);  shaxs  jazoni  o‘taydigan  koloniyaning  turi  sodir  etilgan  jinoyat  qaysi 

turkumga kirishi bilan bog‘liq holatda belgilanadi. 

Agarda  sodir  etilgan  jinoyat  uchun  JK  Maxsus  qism  moddasida  ozodlikdan 

mahrum qilish yoki umrbod ozodlikdan mahrum qilish tarzidagi jazolardan boshqa 

turdagi  jazolar  nazarda  tutilgan  bo‘lsa,  ushbu  jinoyatlar  ijtimoiy  xavflilik 

darajasiga ko‘ra – ijtimoiy xavfi katta bo‘lmagan jinoyatlar turkumiga kiradi

6

.