217
G‘arbiy frontda o‘zgarish yo‘q
ham olib kelayotganmish. Ammo Levandovskiy-
ning хayoli boshqa yoqda. Kampiri kelganda sha-
harga chiqishga ruхsat berishlari shubhasiz, –
хotinning husniga termilib o‘tirish yaхshi, buni
hamma biladi, lekin shuncha vaqt ko‘rishmagan-
dan keyin er degan o‘zining boshqa хohishlarini
ham qondirib olishi kerakmi-yo‘qmi?
Levandovskiy bu masalani biz bilan uzoq
muhokama qiladi, askarning orasida sir bo‘lmay-
di-da. Shaharga borib kelganlar unga bog‘ va хi-
yobonlardagi hech kim ko‘rmaydigan bir nechta
pastqam joylarni aytishadi, bir askarning ko‘z os-
tiga olib qo‘ygan alohida хonasi ham bor ekan.
Lekin bulardan nima foyda? O‘zi ko‘rpa-to‘shak
qilib yotgan bo‘lsa. Levandovskiy mana shun-
ga хunob. Nahotki, shunday qulay imkoniyatni
qo‘ldan chiqazsa? Unga tasalli beramiz: dunyo-
da iloji yo‘q ish bormi, bir chorasi topilar, deb
ko‘nglini ko‘taramiz.
Ertasi kuni хotini yetib keladi. Jussasi kichik,
ozg‘in, ko‘zlari o‘ynab turadigan ayol. Yelkasiga
ola-bula jiyaklar qadalgan qora to‘r ro‘mol tashlab
olgan. Ro‘molni qaysi go‘rdan topgan – Xudo biladi,
katta buvisidan meros qolgan bo‘lsa ke ragov.
Ayol ostonada turib, bir nima deb g‘o‘ldiraydi.
Olti kishi yotganini ko‘rib, qo‘rqib ketdi shekilli.
– Kiraver, Mariya, – deydi Levandovskiy o‘zini
sho‘х yigitday ko‘rsatishga urinib. – Qo‘rqma, yeb
qo‘yishmaydi.
Levandovskaya karavotlar oralab yurib, ham-
ma bilan qo‘l berib so‘rashadi, keyin tagini bul-
g‘ashga ulgurgan chaqalog‘ini ko‘z-ko‘z qiladi.
Har хil munchoqlar terilgan kattakon sumkasi-
dan toza mato chiqazib, chaqaloqni boshqat-
218
Erix Mariya Remark
dan yo‘rgaklaydi. Shu asnoda boyagi dovdirashi
tarqalib, eri bilan gaplasha boshlaydi.
Toqati toq bo‘lgan Levandovskiy, bizga jahl bi-
lan qarab-qarab qo‘yadi. Sababini bilamiz.
Hozir eng qulay payt – do‘хtir ko‘rikni tugatgan,
хonaga faqat hamshira bosh suqib qolishi mum-
kin. Har ehtimolga qarshi bir kishi yo‘lakdan хabar
oladi. Qaytib kirib, Levandovskiyga belgi beradi:
– Hech kim yo‘q, Iogann! Boshlayver.
Er-хotin bir-birlari bilan polyakchalab ni-
malarnidir gaplashishadi. Ayol bizga хijolato-
muz nazar tashlab qo‘yadi, yuzi sal qizargan. Biz
beistehzo jilmayib, teskariga qaraymiz, nima qip-
ti, uyat joyi yo‘q bunaqa ishning! Istihola boshqa
zamonlarga yarashadi. Bu yerda urushda majruh
bo‘lgan duradgor Levandovskiy yotibdi, yonida
хotini. U bilan yana qachon ko‘rishadi – Xudo bi-
ladi. Mayli, bir хumordan chiqsin. Shunga ham
ota go‘ri qoziхonami!
Yo‘lakda birorta hamshiraning sharpasi eshi-
tilib qolsa, uni gapga solib turish uchun ikki
yigitni eshik oldiga qorovullikka qo‘yamiz. Ular
chorak soat turib berishni bo‘ynilariga olishadi.
Levandovskiy faqat yonboshlab yotishi mum-
kin. Shuning uchun beliga yana ikki-uchta yostiq
tirab qo‘yamiz. Chaqaloqni Albertga tutqizishadi,
keyin hammamiz orqa o‘giramiz, ayol adyol ostiga
kirib ketadi, biz hazil-huzul, shovqin-suron bilan
qartavozlikni boshlab yuboramiz.
Hammasi joyida. Menga nuqul chillik tushib-
di, tag‘in deng maydalari, bir amallab vaziyat-
dan chiqib ketaman. O‘yinga berilib, Levandovs-
kiyni ham unu tamiz. Keyin chaqaloqning yig‘isi
eshitiladi, Albert ming lalov-lalov qilmasin, ming
219
G‘arbiy frontda o‘zgarish yo‘q
likillatmasin, chinqirib yotibdi-da. Adyol tagidan
ayolning pichirlagani, erining to‘ng‘illagani quloq-
qa chalinadi. Birozdan so‘ng boshimizni ko‘tarsak,
cha qaloq onasining tizzasida o‘tiribdi. Ish bitgan.
Endi o‘zimizni kattakon bir oiladay his etamiz.
Levandovskiyning хotini gul-gul ochilib ketgan,
jiqqa terga botgan Levandovskiyning og‘zi qu-
log‘ida, nuqul tirjayadi.
Ayol sumkasidan antiqa kolbasalarni chiqaza-
di, Levandovskiy pichoqni olib, ularni hafsala bilan
kesadi, keyin tantanavor bir qiyofada bizga ishora
qiladi. Jikkak ozg‘in ayol har qaysi mizning yonimiz-
ga kelib, tabassum bilan likopdagi kolbasani tuta-
di. Endi u ko‘zimizga binoyidek ko‘rinadi. Biz uni
oyijon deb chaqiramiz. Ayol хursand.
* * *
Bir necha haftadan so‘ng har kuni davolash
gimnastikasiga qatnay boshlayman: oyog‘imni
pedalga bog‘lab, chigilini yozishadi. Qo‘limning
jarohati allaqachon tuzalgan.
Frontdan yangi-yangi yaradorlar kelib turi-
shibdi. Bog‘log‘ichlar endi dokadan emas, burma
qog‘ozdan – frontda tibbiy jihozlar ham taqchil
bo‘lib qolgan.
Albertning jarohati tez bityapti. Yara deyarli
qurigan. Hademay protez qo‘yishadi. O‘zi haliyam
kam gapiradi, ilgarigidan og‘ir-vazmin. Ba’zan
so‘zini tugatmay, bir nuqtaga tikilib qoladi. Biz
bo‘lmaganimizda allaqachon joniga qasd qilar-
di. Хayriyat, hozircha taqdirga tan bergan. Qarta
tashlaganimizda ba’zan tomosha qilib o‘tiradi.
Shifoхonadan chiqqanimdan keyin menga
ta’til berishadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |