Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

 
To‘pni olib qo‘yishning tasnifi 
 

---

 
TO‘PNI TAShLASh 
To‘pni  tashlash  –  maydon  o‘yinchilari  qo‘lda  bajara-digan  yagona  usul.  To‘p 
tashlash  harakatining  tuzilmasi  ko‘p  jihatdan  futbol  qoidalarining  talabiga  qarab 
belgila-nadi  va  unchalik  murakkab  hisoblanmaydi.  Biroq  to‘pni  uzoqroq  masofaga 
yetkazib  tashlash  uchun  maxsus  ko‘nikma  hosil  qilingan  bo‘lishi  va  qorin,  yelka 
kamari hamda qo‘ldagi mushak guruhlariga muayyan darajada kuch berilishi kerak. 
To‘pni  tashlashda  keng  yozilgan  barmoqlar  uni  yon  tomonidan  (o‘yinchiga 
qaragan  tomoniga  yaqinroq)  qamrab  turadigan  qilib,  bosh  barmoqlarni  qariyb  bir-
biriga tekkizgan holatda ushlash kerak. 
 
 
 
 To‘pni tashlab berishda 
qo‘l panjalari holati 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
To‘pni yon chiziq ortidan tashlab berish 
 
To‘pni tashlash  rasmda ko‘rsatilgan. Qo‘lni yuqo-ridan orqaga tortish tayyorlov 
bosqichi hisoblanadi. Dastlabki holat – oyoqlarni kerib yoki qadam tashlagan holatda 
turish.  To‘pni  tutgan  qo‘llar  tirsakdan  sal  bukiladi  va  yuqori  ko‘tarilib,  boshdan 
orqaga o‘tkaziladi. Gavda orqaga egiladi, oyoqlar tizzasi bukilib, gavdaning og‘irligi 
orqadagi oyoqqa tushadi. 
Ishchi bosqich – oyoqlar, gavda, qo‘llarni keskin rostlashdan boshlangan to‘pni 
tashlash  harakati  uloqtirish  tomonga  barmoqlar  yordamida  kuch  berish  bilan 
tugallanadi 
Yakunlash  bosqichini  bajarish  tashlash  vaqtida  futbolchining  ikkala  oyog‘i 
yerga  tegib  turishi  lozimligi  to‘g‘risidagi  qoida  talablariga  muvofiq  bo‘lishi  kerak. 
Shunga  binoan  yakunlovchi  bosqichni  bajarishning  bir  qancha  variantlari  bor. 
Birinchi  holda  o‘yinchi  qo‘llari  frontal  tekislikdan  o‘tayotganda  to‘pni  qo‘yib 
yuboradi va  gavdaning olg‘a  tomon  harakati  darhol  tormozlanadi.  Ba'zan uloqtirish 
paytida orqadagi oyoq oldingi oyoq bilan juftlanadi. 

---

Nihoyat,  yakunlovchi  bosqichda  ataylab  yiqilish  mumkin. Bunda  gavda  frontal 
tekislikdan  o‘tganidan  keyin,  to‘p  tashlab  yuborilgan  zahoti  oldga-pastga  tomon 
harakat  davom  etadi.  Qo‘llar  gavdadan  ilgarilab  ketib,  yerga  tushadi-da,  yiqilishni 
amortizatsiyalaydi. 
Tashlash  uzoqligini  oshirish  uchun  ba'zan  yugurib  kelib  uloqtiriladi.  Yugurib 
kelish to‘pni tashlashda qatnashdigan a'zolarning tezligini oshirishga yordamlashadi.