Rivojlantirish instituti j. J. Jalolov, I. A. Ahmedov, I. S. Hotamov korxona tashqi iqtisodiy

Eksport va import litsenziyalari — mamlakatda konkret
tovarlarni olib kirish va olib chiqish ustidan nazorat mavjud
bo‘lganda maxsus davlat organlari tomonidan beriladigan
hujjatlar. Eksport va import litsenziyalari tegishli eksportchi
yoki importchining o‘z mamlakatida litsenziya berish bilan
shug‘ullanadigan arizasi asosida beriladi.
Eksport litsenziyasi unda ko‘rsatilgan tovarlarni ma’lum vaqt
ichida eksport qilishga ruxsatni o‘z ichiga oladi.
Import litsenziyasi yo ko‘rsatilgan tovarlarning cheklangan
miqdorini yoki shunday tovarlarni cheklanmagan miqdorda
ushbu hujjatda aytib o‘tilgan vaqt davomida olib chiqib ketishga
ruxsat beradi.
Bojxona deklaratsiyasi asosiy bojxona hujjati bo‘lib, yukni
tasarruf qiluvchi shaxsning arizasidan iboratdir. Bu hujjat yukni
tasarruf qiluvchi tomonidan tovarni import yoki eksport qilishda
bojxonaga taqdim etiladi. Bojxona deklaratsiyasi bojxonaga
qonunda belgilangan muddat ichida taqdim etiladi, bu muddat
tovar bojxonaga kelib tushgan kundan boshlab bir kundan tortib,
ikki haftagacha bo‘lishi mumkin.
Ba’zi hollarda importchi yoki eksportchi tomonidan
vaqtinchalik yoki dastlabki deklaratsiya taqdim etiladi. Agar
yuk bojxonaga yetib kelgan paytda importchi yuk haqida aniq
ma’lumotlarga ega bo‘lmasa, u holda importchi dastlabki bojxona
deklaratsiyasini beradi. Yuk tushirib bo‘linganidan keyin va uni
ko‘zdan kechirib chiqqandan so‘ng importchi odatdagi
deklaratsiyani beradi. Tovarlar ombordan sotilganda, ilgari
to‘langan poshlinalarni qaytarib berish nazarda tutilgan tranzit
tovarlar yetkazib berilganda eksportchi dastlabki deklaratsiyani
beradi.