6 Adabiyot II qism 2017. p65

«NASIHATLAR» KITOBIDAN
UCHINCHI SO‘Z
... Bunga dunyoda o‘tgan barcha donishmandlar shunday
javob qiladi: har qanday yalqov kishi qo‘rqoq va g‘ayratsiz
bo‘ladi; har qanday g‘ayratsiz, qo‘rqoq kishi maqtanchoq
bo‘ladi; har qanday maqtanchoq, qo‘rqoq kishi aqlsiz, nodon
bo‘ladi; har qanday aqlsiz, nodon kishi orsiz bo‘ladi; har
qanday orsiz kishi yalqov, kishi oldida tilanchi, ochko‘z, suq
bo‘ladi; bunday hunarsiz kishilar hech qachon birovga do‘st
bo‘lmaydi.
YETTINCHI SO‘Z
Bola onadan tug‘ilganda ikki odat bilan tug‘iladi. Biri:
yesam, ichsam, uxlasam demoqlikdir, albatta; shuningdek, bular
tanning sihat-salomatligi uchun zarur hamdir; bular bo‘lmasa –
tanda jon ham bo‘lmaydi, o‘smaydi ham, quvvatga ham
kirmaydi. Ikkinchisi: ko‘rsam, bilsam demoqlikdir. Bola yosh-
ligida nimani ko‘rsa, shunga talpinadi, yalt-yult etib qaraydi,
ko‘rgan narsasini qo‘li bilan ushlab, yuzi-ko‘ziga yaqin olib
borib suykagisi, og‘ziga solib tishlagisi keladi. Karnay-surnay
ovozini eshitsa – yon-atrofiga alanglab qaraydigan bo‘ladi. Sal
kattaroq bo‘lganidan keyin esa, it hursa ham, mol ma’rasa ham,
birov kelsa ham, yig‘lasa ham o‘rnidan tura yugurib chiqib
qaraydigan va: «U nima?», «Bu nima?», «U nega unday qil-
di?», «Bu nega bunday qildi?» deb ko‘zi ko‘rgan, qulog‘i eshit-
gan narsalarni so‘raydigan bo‘ladi – hech tin topmaydi. Bular-
ning hammasi ko‘rsam ekan, bilsam ekan, o‘rgansam ekan,
degan tabiiy qiziqish alomatidir, albatta.
Dunyodagi barcha mavjud hodisalarning sirini hech bo‘lmasa
yuzakiroq bo‘lsa ham bilmaslik – bu odamgarchilikdan emas.
Shuni ham bilmagandan keyin, bu odam odam emas, balki hay-
vondan hech farqi yo‘qdir...

---

7 2