6 Adabiyot II qism 2017. p65

«ZARBULMASAL» ASARI HAQIDA
Ta’kidlanganidek, zarbulmasal masallar yig‘indisi demakdir.
Masal so‘zi bir vaqtlar maqol qo‘shib gapirish,
o‘xshatishlar qilish, dalil keltirish ma’nolarini ham
anglatadi.
Zarbulmasalda u yoki bu hikoya tarkibida, ularning xulosasi
o‘rnida maqol, matallar keltiriladi. Zarbulmasal adabiyotimiz
1
  Sultoni orifin – oriflar sultoni. Orif – ma’rifat sohibi, Ollohni tanigan kishi,
komil inson.
2
  Xonaqoh – so‘fiylar yig‘iladigan, zikr tushadigan joy.
3
  Sunnat  – yo‘l, ravish, odam. Muhammad alayhissalomning yo‘li va qilgan
ishlari.
4
  Amri ma’ruf – savob ishlarga da’vat qilish.
5
  Farz – bajarilishi zarur bo‘lgan ish.
6
  Angusht  – barmoq.

---

6 1
!
tarixida o‘ziga xos ta’sirchan adabiy janr sifatida yashab kelgan.
Zarbulmasal ko‘proq axloqiy-ta’limiy hikoyalardan iborat bo‘lib,
maqol, matallar, ularning tarbiyaviy xulosasini o‘zida mujassam
etadi. Bu janrdagi asarlarning asosiy xususiyati ularda majoziy
usul qo‘llanilishi, ya’ni voqea va hodisalar hayvonlar, qushlar tili-
dan hikoya qilinishini bilib oldingiz. Asarlarning mualliflari tan-
qid qilinajak kishilar ta’qibidan cho‘chib shu usulni qo‘llaganlar.