Н.Қ. ЙЎлдошев, В. И набоков, О. А. Арипов, О. АҲмедов

34,6 
35,0
35,6
38,2
42,1
45,5
48,2
49,1
52,5
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
5.2.-расм. Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг ЯИМдаги 
улуши,фоизда 
Хўжалик юритувчи субъектларнинг солиқ юкини янада камайтириш, 
микрофирма ва кичик корхоналар учун ягона солиқ тўловининг 10 фоиздан 8 
фоизга, 2009 йилдан бошлаб эса 7 фоизга , 2010 йил 6 фоизга туширилиши, 
жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи ставкаларининг 

---

126 
камайтирилиши ва айни пайтда уни хисоблаш тартибларининг 
такомиллаштирилиши тадбиркорлик, кичик ва хусусий бизнесни изчил 
ривожлантириш учун кучли рағбатлантирувчи омиллар яратди. 
Фаолиятнинг кўламлари бўйича ташкилотлар трансмиллий, миллий, 
вилоят, маҳаллий, шаҳар, туман ва бошқаларга бўлинадилар. 
Ташкилотларни ташқи ва ички муҳит омилларига мослашишларига кўра 
икки турдаги механистик ва органик ташкилотларга ажратиш мумкин. 
Ташкилотларнинг механистик тури қўйидагилар билан тарифланади: 

аниқ маълум ва барқарор вазифалар; 

эгилмайдиган тузилма; 

ўзгаришларга қаршилиқ қилиш ; 

назоратнинг иерархик тузими; 

коммуникацияларнинг кўпроқ фармойишлар, йўруқномалар ва 
раҳбарлик томонидан қабул қилинган қарорларга эга буйруқли тури.
Органик турдаги вазифалар учун қуйдагилар хосдир: 

динамик вазифалар; 

эгилувчан тузилма; 

ўзгаришларга тайѐрлик; 

ҳокимиятни билимлар ва тажрибага асосланиши; 

ўзини ўзи назорат қилиш ва ҳамкасбларнинг назорати; 

комуникацияларнинг ахборотлар ва маслаҳатларга эга кўп
йўналишлиги.
Ушбу турлардан ҳар бири маълум афзалликларга эга. Шунга кўра, ушбу 
турлардан ҳар бирига атроф муҳитнинг характери ноаниқликнинг даражасига 
мувофиқ маълум афзаллик бериш мумкин. Агар атроф-муҳитнинг динамик, 
ноаниқлик даражаси юқори бўлса ташкилотларнинг органик тури 
самаралироқ бўлади. Агарда атроф-муҳитнинг барқарорлиги ва ноаниқлиги 
паст даражада бўлса, афзалликни ташкилотларнинг механистик турига бериш 
мумкин. 

---

127 
Бундан 
ташқари, 
ташкилотларни