Сифат менежменти маърузалар матни

Японияда 1949 йилда мамлакат олимлари ва мухандислари 
уюшмаси қошида сифатни назорат қилиш муаммосини ўрганиш бўйича 
махсус гуруҳ ташкил қилинган. 60- йилларнинг охирида эса 
мамлакатда ишлаб чиқаришда сифат назорати тўла ҳажмда татбиқ 
этилган. 
Ишлаб чиқарилаѐтган маҳсулот сифатини таъминлаш асосий 
тамойиллари қуйидагилардир: 

корхона барча бўлинмалари ва ҳамма ходимлари иштирок 
этадиган маҳсулот сифатининг тўла назорати; 

саноат тармоқлари бўйича маҳсулот сифати назорати соҳасида 
ўқитиш; 

сифат тўгараклари фаолияти; 

сифат назоратининг статистик усулларини қўллаш; 

сифат ғояларини тарғибот қилиш бўйича миллий компания. 
Сифат муаммоларига бундай фундаментал ѐндашишда Японияда 
сертификатлаштириш япон товарларнинг юқори сифат даражасини 
таъминлаш ва жаҳон бозорида улар рақобатбардошлигини ошириш 
воситаси сифатида кўрилади. 
Саноат стандартлаштириш қонунига биноан маҳсулотни япон 
индустриал стандартлари ЖИС талабларига мувофиқлиги белгиси
: 
билан тамғалаш кўрсатилган. У мамлакатда саноат стандартларини 
оммалаштириш самарали воситаси бўлиб хизмат қилади ҳамда 

---

207 
фирмалар даражасида сифат назорати усуллари тарқалишига 
кўмаклашади. 
ЖИС белгисидан фойдаланиш хуқуқини саноатнинг тегишли 
тармоқдар вазирлари беради. Мувофиқлик белгиси икки шаклда 
бўлади: "А" ва "В" шаклари, улар маҳсулот ва технологик жараѐнлар 
миллий стандартларга мувофиқлигини белгилаш учун қўлланади. 
Хукумат ЖИС белгиси билан тамғаланган маҳсулот ва технологик 
жараѐнлар сифатини кафолатлайди. 
1980 йилгача хорижий ишлаб чиқарувчиларга ЖИС белгисини 
қўллаш ман этилар эди. Кейинчалик хорижий етказиб берувчилар япон 
ишлаб чиқарувчилари билан бир қаторда сертификатлаштириш 
процедурасида қатнашиш хуқуқига эга бўлдилар. 
Кўриб чиқилган мувофиқлик белгиси ЖИС билан бир қаторда 
Японияда ишлов берилган озиқ-овқатлар, қишлоқ хужалик ва балиқ 
маҳсулотлари учун ЖИС белгиси таъсис қилинган. У озиқ-овқат, 
қишлоқ хўжалик ва ўрмон маҳсулотларини стандартлаштириш ва 
тегишли равишда тамғалаш бўйича қонун асосида киритилган. 
Сертификатлаштириш тизимлари япон саноатининг барча 
тармоқлари: машинасозлик, электротехника, кимѐ саноати ва 
бошқаларни қамраб олади. 1983 йил мартида япон ва хорижий 
корхоналарга тегишли равишда тамғаланган маҳсулот чиқариш 
хуқуқини берадиган 16000 ва 20000 лицензия берилган. 
Хозирги 
кунда 
саноати 
ривожланган 
мамлакатларда 
сертификатлаштириш барча соҳаларда татбиқ этилмоқда. Бу икки 
омил билан белгиланади: