Сифат менежменти маърузалар матни

11-жадвал 
Маҳсулотни штрихли кодланиши учун айрим давлатларнинг 
ЕАН коди 
Давлат 
коди 
Давлат номи 
Давлат 
коди 
Давлат номи Давлат 
коди
Давлат 
номи 
93 
90-91 
779 
54 
380 
789 
Австралия 
Австрия 
Аргентина 
Белгия ва 
Люксембург 
Болгария 
Бразиля 
539 
569 
84 
80-83 
529 
690 
850 
Ирландия 
Исландия 
Испания 
Италия 
Кипр 
Хитой 
Куба 
383 
00-09 
869 
64 
30-37 
859 
Славения 
АҚШ ва 
Канада 
Туркия 
Финляндия 
Франция 
Чехия 

---

185 
50 
599 
759 
400-440 
489 
520 
57 
729 
Буюк Британия 
Венгрия 
Венесуэла 
Германия 
Гонконг 
Греция 
Дания 
Исроил 
750 
87 
94 
70 
590 
560 
460-469 
888 
Мексика 
Нидерландия 
Янги-Зеландия 
Норвегия 
Польша 
Португалия 
Россия 
Сингапур 
780 
73 
76 
860 
880 
45-49 
478 
Чили 
Швеция 
Швецария 
Югославия 
Жанубий 
Кореа 
Япония 
Ўзбекистон 
 
Четки штрихлар 
Марказий штрихлар
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 0 
 
 
Давлат коди 
Назорат сони 
Маҳсулот коди 
Тайѐрловчи коди  
31-расм. 13 разрядли ЕАН коди. 
Назорат сони ЕАН ни алгоритими бўйича кодни сканер воситасида 
тўғри ўқилганлигини текшириш учун хизмат килади.
ЕАН-8 коди узун кодларни белгилаб бўлмайдиган кичик ўрамлар 
учун мўлжалланган. ЕАН-8 коди қуйидаги кодлар тартибидан иборат: 
— давлат коди (―давлат байроги‖); 
— корхона (фирма) — тайѐрловчи коди; 
— назорат сони. 
Баъзан, тайѐрловчи корхона кодининг ўрнига маҳсулотнинг қайд 
этиш тартиб рақами келтирилиши ҳам мукин.
Рақамлар қатори сканер учун эмас, балки ҳаридорлар учун 
мўлжалланган. Талабгор (ҳаридор) учун маълумот фақат маҳсулот 
тайѐрланган давлатни билдириш билан чегараланади, чунки давлат 
коди махсус нашрларда ва маълумотномаларда келтирилиб туради ѐки 

---

186 
маълумот баъзаларида ва банкларида сакланиши мумкин. Тўлиқ 
штрихли код ташқи савдо ташкилотларига ѐки савдо объектларига 
маҳсулотнинг аниқ келиб чиқиш реквизитлари билиш ва керак бўлса 
маҳсулотнинг контракт (шартнома) талабларига мос келмайдиган 
парамаетлари ва кўрсаткичлари борасида аниқ манзилга раддия ѐки 
норозилик билдириш имкониятини яратади. 
Ўзбекистон Республикасида штрих-кодлар тобора кенг тадбик 
этилиб бормокда. 1999 йили ―Уздавстандарт‖ қошидаги метрология, 
стандартлаштириш 
ва 
сертификатлаштириш 
соҳасидаги 
мутахасисларни тайѐрлаш ва малака ошириш институтида Штрих-
кодлар масалари билан шуғулланувчи марказ ташкил этилди. Ушбу 
марказнинг 
таъсис 
этилишидан 
мақсад 
— 
маҳсулотларни 
автоматлаштирилган 
тарзда 
идентификациялаш 
борсидаги 
муаммоларни ҳал этиш ва бу фаолиятни кенг равишда тарғиб 
этишдир. Албатта, бунда халқаро меъѐрий хужжатларни ҳисобга олган 
ҳолда кодлашнинг стандартлаштирилиши алоҳида аҳамиятга эгадир.
Ўзбекистон Республикасида штрихли кодлашнинг энг аввало, 
1996 йилнинг 26 апрелида қабул қилинган ―Истеъмолчиларнинг 
хуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида‖ номли қонуннинг 4-моддасида 
кўрсатилган — истеъмолчининг ҳарид қилинаѐтган маҳсулот ҳақида 
зарур ва ишончли маълумот олиш ҳуқуқини амалга оширишда янги 
замин яратади.