Microsoft Word Uzbek Олий таълимда кредит модуль Вохид Ўринов Avgust 10 2020. docx

Академик модуль - яхлит, муайян ўқув натижаларига эришишга қаратилган, 
ўзининг баҳолаш мезонларига эга булган тизимли, изчил ўқиш ва ўрганиш 
ҳаракатлари жамланмаси. У одатда бир семестр давом этади лекин айрим 
ҳолларда бир неча соатдан иборат бўлиши ҳам мумкин. ECTS тизимида ҳар 
бир модуль ўзида муайян миқдордаги кредитларни акс эттиради.

---

2. 
Kредит-модуль тизими қандай тамойиллар асосида қурилган?
ECTS кредит - модул тизими муайян тамойиллар асосига қурилган. Улар 
қуйидагилар: 
1) 
Талабага йўналтирган таълимни ташкил этиш (student-centered education); 
2) 
Таълимда шаффофликка эришиш (transparent education); 
3) 
Таълимда мослашувчанликни кучайтириши (improving flexiblity);
4) 
Талабалар мобиллигини кучайтириш (improving student mobility).
Қуйида ҳар бир тамойил тафсилотларига қисқача тўҳталиб ўтамиз. 
a) 
Талабага йўналтирилган таълимни ташкил этиш 
Таълим тизимиларини одатда икки тоифага бўлиш мумкин: ўқитувчига 
йўналтирилган ва талабага йўналтирилган таълим. Уларни оддий қилиб 
қуйидагича тасвирлаш мумкин: 

---

17 
Ўқитувчига йўналтирилган таълим тизимида таълимга, ўқув дастурларига, дарс 
жараёнларига қатъий равишда ОТМ, уни назорат қилувчи ташкилот ва ўқитувчи 
ҳоҳиши нуқтаи назаридан ёндашилади. Бунда талабалар нимани, қанча, қандай 
усулда ўрганиши кераклиги масалаларини белгилашда меҳнат бозори вакиллари 
ва талабаларнинг эxтиёжлар, фикрлари кўп ҳам эътиборга олинмайди. Таълим 
жараёнини бошқариш ва ташкил этиш анча марказлашган тарзда амалга 
оширилади.
Бунда яна ўқитувчига билимнинг ягона манбаи сифатида қаралади. Талабалар 
асосан нофаъол тингловчи сифатида шаклланади чунки таълим жараёнлари ун
ларни фаолликка ундамайди (дарслар асосан маърўза шаклида ташкил этилади). 
Бундай таълим тизимида талабаларда мустақил фикрлаш, ўз фикрларини ифода 
этиш, мунозарага киришиш, муаммоларга танқидий ёндашиш, ўзлари учун ўзлари 
қарор қабул қилиш салоxиятлари шаклланмайди.
Талабага йўналтирилган таълим бу ўқитувчига йўналтирилган таълимнинг 
тескариси десак тўғри бўлади. Ушбу тизимда таълимга ОТМ, уни назорат қилувчи 
ташкилот ёки ўқитувчилар нуқтаи назаридан эмас балки талабалар нуқтаи 
назаридан ёндашишни талаб этади. ОТМлар, уларни назорат қилувчи 
ташкилотлар ва ўқитувчилар таълим жараёнларини ташкил этувчиси бўлсаларда, 
улар асосан мувофиқлаштирувчи вазифасини ўтайдилар, яъни ўқув дастурлари, 
ҳусусан талаба нимани, қанча, қандай усулда ўрганиши кераклиги талабаларнинг 
қизиқишлари, эҳтиёжлари, мутаҳасислик ва меҳнат бозори талабларини чуқур 
таҳлил қилган ҳолда, яъни “пастдан тепага” қараб (bottom up) шакллантирилади. 
Бунда яна ўқитувчига билимнинг ягона манбаи сифатида қаралмайди. Талабалар 
таълим жараёнларига фаол жалб этилади. Таълим тизими талабаларда мустақил 
фикрлаш, ўз билимини бошқалар билан улашиш, ўзи учун ўзи қарор қабул қила 
олиш салоҳиятларини шакллантиришга йўналтирилади.
Талабага йўналтирилган таълим ЭCТС кредит – модул тизиминг қуйидаги 
қоидаларида ўз аксини топган: 
•