Dinlari tarixi

O‘zbekiston 
Respublikasining 
«Vijdon erkinligi 
va diniy tashkilot­
lar to‘g‘risida»gi 
Qonunidan

---

113
tidan qat’i nazar, fuqarolarning tengligini ta’minlash, 
shuningdek, diniy tashkilotlarning faoliyati bilan bog‘liq 
munosabatlarni tartibga solib turishdan iborat. 
Qonun «Fuqarolik va siyosiy huquqlar to‘g‘risidagi 
xalqaro Pakt»da belgilangan qoidalarni e’tirof etgan. 
Inson o‘z dini va e’tiqodini o‘zgartirishi ko‘p hollar-
da salbiy oqibatlarga olib keladi. Ayniqsa, bunday ha-
rakatlar oqibatida oila muhitida ota-bola, aka-ukaning 
yuzko‘rmas bo‘lib ketayotganini hech qanday yo‘l bilan 
oqlab bo‘lmaydi. Shu kabi jihatlar hisobga olingan hol-
da qonunchilikda bunday holatlarga nisbatan javobgar-
lik ham belgilangan. Masalan, O‘zbekiston Respubli-
kasi Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksining 
240-moddasi ikkinchi qismida bir konfessiyaga mansub 
dindorlarni boshqasiga kiritishga qaratilgan xatti-ha-
rakatlar (prozelitizm) va boshqa missionerlik faoliyati 
uchun javobgarlik belgilangan.
O‘zbekiston Respublikasi demokratik tamoyillarga sodiqli-
gining ifodasi sifatida davlatning din va diniy tashkilotlar bilan 
o‘zaro munosabatlarda quyidagi tamoyillarga amal qilishini e’lon 
qildi:
 
•
dindorlarning diniy tuyg‘ularini hurmat qilish;
 
•
diniy e’tiqodlarni fuqarolarning yoki ular uyushmalarining 
xususiy ishi deb tan olish;
 
•
diniy qarashlarga amal qiluvchi fuqarolarning ham, ularga 
amal qilmaydigan fuqarolarning ham huquqlarini teng ka-
folatlash hamda ularni ta’qib qilishga yo‘l qo‘ymaslik;
 
•
ma’naviy tiklanish, umuminsoniy axloqiy qadriyatlarni qa-
ror toptirish ishida turli diniy uyushmalarning imkoniyatla-
ridan foydalanish uchun ular bilan muloqot qilish yo‘llari-
ni izlash zarurati;
 
•
dindan buzg‘unchilik maqsadlarida foydalanishga yo‘l 
qo‘yib bo‘lmasligini e’tirof etish.
Prozelitizm — 
bir konfessiyaga 
mansub dindor-
larni boshqasiga 
kiritishga qara-
tilgan xatti-hara-
katlar

---

114
O‘zbekiston qonunlarida, shuningdek, diniy eks-
tremizm, separatizm va aqidaparastlik g‘oyalari bilan 
yo‘g‘rilgan matbaa nashrlari, kino, foto, audio, video 
mahsulotlari va shu kabi boshqa mahsulotlarni tayyor-
lash, saqlash va tarqatish huquqbuzarlik ekanligi belgi-
lab qo‘yildi. 
Xulosa qilib aytganda, «Vijdon erkinligi va diniy 
tashkilotlar to‘g‘risida»gi Qonunning hayotga tatbiq eti-
lishi respublikamiz hayotida katta voqea bo‘ldi. Sohaga 
oid amalga oshirilayotgan huquqiy islohotlar natijasida 
diniy tashkilotlarni ro‘yxatga olish hamda ularga rahbar-
IJODIY FAOLIYAT
Berilgan matnni diqqat bilan oqing va uni O‘zbekiston Respublikasi 
Konstitutsiyasining 4-moddasida belgilangan mazkur qoida bilan bo‘g‘lab 
tushuntiring: «O‘zbekiston Respublikasi o‘z hududida istiqomat qiluvchi 
barcha millat va elatlarning tillari, urf-odatlari va an’analari hurmat qilinishi-
ni ta’minlaydi, ularning rivojlanishi uchun sharoit yaratadi».
«Samarqand shahrida Sohibqiron Amir Temur davrida bunyod etilgan, 
Doniyor payg‘ambar nomi bilan ataladigan maqbara islom, xristian va 
yahudiylik dini vakillari tomonidan birdek e’zozlanadi. 
El­yurtimiz necha asrlardan buyon bu qutlug‘ qadamjoni asrab­avaylab, 
obod qilib, unga hurmat­ehtirom ko‘rsatib kelmoqda».