Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги

Алюмин ромли ойна–етарли даражада мустаҳкам, шунинг учун юк 
кўтариш қобилияти пластик ёки ёғочга нисбатан юқори. 
Алюмин профилли дераза ромлар асосан витриналар, витражлар, 
пешайвонларни ойналанган конструкцияларида қўлланилади.
Алюмин дераза ромларнинг асосий камчилиги- унинг пластик ёки 
ёғочга нисбатан иссиқлик ўтказувчанлиги юқоридир. Алюмин ромнинг 
қатламлари орасида махсус иссиқликни сақловчи (ПВХ) дан ишланган 
термокўприк деб аталувчи қатлам ўрнатилади. Алоҳида термомостларнинг 
ишлатилиши конструкцияга иссиқликни ва шовқин ютувчанлик, хонанинг 
ички муҳитида қулай шароит яратади. 
Ойнани сув билан кесиш мураккаб шаклдаги ашё ва буюмларни юқори 
босимда сув билан кесиш усули ёрдамида амалга оширилади. Бу усул ойна ва 
сопол, гранит ва мармар, полимер ашёларнинг барча турлари, шу жумладан 
композицион ва темир-пластиклар, темир ва эритмаларнинг барча турлари 
иссиқбардош пўлатлардан ишланган мураккаб шаклдаги буюм ва ашёларни 
кесишда қўлланилади. 
Мустаҳкамлиги ўта юқори бўлган гранитни сув босимида қирқиб ва 
бошқа тошлардан ижодий санъат асарларини яратиш мумкин.
Композит ашёлар олишда шишасимон чиқиндиларни ишлатилиши 
халқ хўжалигида ва шиша ишлаб чиқарувчи корхоналарда жуда тез суръатда 
кенгаймоқда. Айрим давлатларда умумий чиқиндиларнинг 25-35% ини шиша 
чиқиндилари ташкил этади. 
Шиша чиқиндиларни марказлашган ва ихтисослашган холатда йиғиш 
атроф мухитни мухофаза қилишда, ҳамда экологик муаммоларни ечишда 
катта ахамиятга эга. Айниқса, қимматбаҳо шиша чиқиндилари асосий 
хомашёни тежашда, қурилишда шишасимон ашёларга бўлган эхтиёжни 

---

қондиришда катта самара беради. Айрим хорижий давлатларда шиша ишлаб 
чиқаришга кетадиган хомашёни 90% ини шиша чиқиндилари ташкил этади. 
Масалан, АҚШ ва Канадада 30 га яқин тажриба учун қурилаётган 
автомагистрал йўлларда ишлатиладиган тўлдиргичларнинг 50% ини шиша 
синиқлари ташкил этади. Бундай қўшилма йўлнинг чидамлилигини оширади 
/5/. 
Шиша чиқиндиларидан шишасимон пардозбоп ашёлар, йўл қурилишида 
ишлатиладиган қуйма шиша буюмлари, ҳамда тўлдирғичбоп кўпик шиша 
доналари ишлаб чиқариш катта самара беради. Автоклав буюмларини олишда 
шиша синиқларидан олинган қумни кремнезем ўрнига ишлатиш мумкин.