Dilorom qosimova menejment nazariyasi

13.2.  Jam oan in g  ijtim oiy  rivojlan ishi
J a m o a n in g   ijtim oiy  rivojlanishiga  inson  h ayoti  bilan  bog'liq 
hal  qilinishi  lozim  bo'lgan  m asalalar  m ajm ui,  iqtisodiy  va  ijtim oiy 
m asalalar  to'plam i  sifatida  qaraladi.
B ozor  m un o sab atlar!  sh aro itid a  k o rx o n a la r  iqtisod iy   va  ijti­
moiy  m asalalarni  hal  etishda  ancha  erkinliklarga  ega  bo'ldilar.  Korxo­
na  jam oasi  o 'z  m ablag'idan  o'zi  m ustaqil  ravishda  foydalanish  hu- 
quqiga  ega,  jam oaning  har  bir  azosi  uning  va  u  orqali  butun  jam iyat- 
n in g   iqtisod iy ,  ijtim oiy,  m a ’naviy  m asala la rn i  hal  qilishda  faol 
qatnashish  uchun  kengroq  imkoniyatlarga  ega  bo'ladi.  Korxona  jamoa­
si  texnikaviy,  iqtisodiy  ko'rsatk ich lar  bilan  bir  qatorda  o 'z  ijtimoiy 
m uam m olarini  yechishga  ham   harakat  qiladi.  Bu  asosan  korxonani 
ijtm oiy-iqtisodiy  rivojlantirish  bo'yicha  ikki  g u ru h g a   b o 'linu vch i 
tadbirlar  vositasida  am alga  oshiriladi.  Birinchi  g uruh   tad birlar  ja ­
m oa  ijtimoiy  tarkibini  qayta  tashkil  etishga  qaratilgan.  Fan-texnika 
yutuqlarini  ishlab  chiqarishga  joriy  qilish  bilan  u n in g   sam aradorli- 
gi,  ishlovchilarning  m alakasi,  m adaniyatiga  b o 'lgan  talab   ortadi, 
yangi  kasblar  vujudga  kelib,  eskilari  yo'qolib  boradi.
Fan-texnika  taraqqiyoti,  m exanizatsiyalash  va  avtom atlashtirish 
ko'pchilikni  oldin  sh u g 'u llan g an   ishidan  bo'shatadi.  Q achon,  qan- 
cha  ishchi  ishdan  bo'shashi,  ularning  qanchasini  qayta  tayyorlash, 
qayerga  ishga  joylashni  oldindan  ko'ra  bilish  zarur.
153

---

Bozor  m unosabatlariga  o'tish,  shuningdek,  ishlovchilam ing  ijti­
moiy  tabaqalanishiga  o'zgartirish  kiritadi.  Bozor  iqtisodiyoti  uchun 
tadbirkor,  ijodiy  yondashuvchi,  bilimlarini  qo'llay  oluvchi,  m enejm ent, 
m ark etin g   va  biznesni  biluvchi  kishilar  kerak.  Ijtimoiy  rivojlanish 
tadbirlari  ichida kadrlarni barqarorlashtirish va ularning qo'nimsizligini 
tug atish  bo'yicha  tadbirlar  alohida  o'rin  egallaydi.
Ikkinchi  g u ru h g a  kiruvchi  tadbirlar  ishchilar  m oddiy  farovon- 
ligini  oshirish  (ish  haqini  ta rtib g a   solish,  m oddiy  ra g 'b atlan tirish  
tizim ini  tak om illashtirish),  m adaniy-m aishiy  hayot  sharoitini  yax- 
sh ilash g a  (y a sh ash   sharoiti,  m adaniy  m aishiy  xizm at  k o 'rsa tish , 
um um iy  ovqatlanish,  dam   olishni  tashkil  etish  va  h.k.)  qaratilgandir.
Ijtim oiy  rivojlanish  bo'yicha  tadbirlar  iqtisodiy  jih atd an  asos- 
langan  va  texnikaviy-iqtisodiy  tadbirlar  bilan  uzviy  bog'liq  bo'lishi 
kerak.  B oshqa  tom ondan  texnik  iqtisodiy  tadbirlar  ijtim oiy  tadbir- 
larni  am alga  oshirish  uchun  asos  bo'lib  xizm at  qiladi  va  m eh nat 
ja m o a s i  a ’zo la ri  e h tiy o jla ri  v a  m a n fa a tla rin i  h a r  to m o n la m a  
qondirishga  qaratilgan  bo'lishi  kerak.  S hunday  qilib,  m ehn at  jam o- 
a sin in g   ijtim o iy   riv o jlan ish i  k o rx o n a  u m u m iy   b iz n e s-re ja sin in g  
tarkibiy  qism idan  iboratdir.