Dilorom qosimova menejment nazariyasi

13.6. 
M en ejm en t  n a z a r iy a sig a   X otorn  ta jr ib a sin in g  
tasiri
M aslo u n in g   inson  ehtiyojlari  m avzusidagi  nazariy  fikrlaridan 
ancha  avval  X otorn  tajribasi  xodim lar  o 'rtasid ag i  ijtim oiy  m u no ­
sa b a tla rn i  hisobga  olish  k erakligini  isbotlab  berg an   edi.  X otorn 
izlanishlarida  tashkilotning  sam aradorligini  oshirishda  insoniy  xulq- 
atvoriar  ilk  bor  ilm-fanda  qo'ilanildi.  U  ishchilarda  ijtim oiy  talablar 
ham   borligini  an ch a  avval  boshqa  m ualliflar  o ‘z  ish larid a  ay tib  
o'tganliklarini  t a ’kidladi.  T ashkilotning  o 'zaro  aloqador  m asalalarini 
bajaruvchi  ishchilarni  m antiqiy  jo y lash tirish d an   k o 'ra   allaqanday 
m urakkabroq  tahlil  qila  boshladilar.
M e n e jm e n t  n a z a riy o tc h ila ri  v a  a m a liy o tc h ila ri  to m o n id a n  
tashkilotda  rasm iy  va  norasm iy  guruh  alohida  shaxs  faoliyati  sifati­
da  ijtim oiy  tizim   m enejm enti  deb  tushuniladi.
A lbatta,  X otorn  kuzatishlari  usullarini  qoralash  m um kin,  lekin 
xulq-atvor  ilmi  izlanishlariga  ko'ra  biz  endilikda  ishchi  jam oadagi 
rasm iy  va  norasm iy  g u ru h   s u r’ati,  tab iati  haqida  an cha  ravsh an 
tu sh u n ch ag a  egam iz.
X u lo sa
Iq tis o d n i  b o s h q a r is h   d e g a n d a   n a f a q a t  ish la b   c h iq a r is h n i 
boshqarish,  balki  bu  odam larni,  ular  orasidagi  m unosabatlarni  ijti­
moiy  jihatdan  boshqarish  tushuniladi.
K eng  m a’noda  iqtisodiy  m u nosabatlar  bir  vaqtd a  ijtim oiy  m u ­
nosabatlardir,  chunki  ular  odam lar  o 'rtasidagi  m un osabatlarni  ifo­
dalaydi,  har  bir  odam ning  ijtimoiy  roli,  uning  ishlab  chiqarishdagi 
o'rni,  funksiya  va  m ajburiyatlari,  huquqiy  ijtim oiy  m unosabatlarini 
aniqlaydi.
Bozor  iqtisodiga  o 'tish   jam oaning  ijtifnoiy  tizim iga  o'zgartirish  
k irita d i.  B o z o r  u c h u n   u d d a b u ro n ,  is h g a   ijo d iy   m u n o s a b a td a  
bo'luvchi,  m enejm ent,  m arketing  va  biznesni  biluvchi  kishilar  kerak.
164

---

Ijtim o iy   riv o jla n ish g a   oid  ta d b irla r  iq tisodiy   a so sla n g a n   va 
ilm iy-texnik  rivojlanish  tadbirlari  bilan  uzviy  b o g 'lan g an   bo'lishi 
kerak.
Ja m o a n in g   ijtim oiy  rivojlanish  rejasi  -   korxona  u m u m bizn es 
re jasin in g   bir  bo'lagi.
Ijtim oiy  m enejm en t,  jum ladan,  shaxsning  hayoti  va  so g 'lig ’iga 
kafolat  m eh nat  va  fuqarolik  qonunlari  asosida  bo'lishi  kerak.