Microsoft Word ìàíáà ëàò ëåê. doc

 12.3.21. “MURAQQAYİ MİR ALİShER” 
““Muraqqayi Mir Alisher” ёki “Majmuayi murosilot”(“Maktublar 
twplami”) wz davrining nufuzli ruh’oniylari – Abdurah’mon Jomiy (1414-1492 
yy.), xoja Ubaydulla Ah’ror (1404-1492 yy.), xoja Arorning wg’li xoja 
                                                 
73
 Аҳмедов Б. Юқ. асар. 93-95 бетлар.
 

---

 
160
Muh’ammad Yah’ё (1500 yili wldirilgan), xoja Ah’rorning safdoshi va kuёvi 
Mir Abdulavval Nishopuriy (1495 yili vafot etgan) va boshqalarning Sulton Abu 
Said Mirzo (1451-1469 yy.), Sulton Husayn Mirzo va Alisher Navoiyga 
ywllagan maktublarini wz ichiga oladi. 
Ushbu twplam Alisher Navoiy tomonidan tuzilgani uchun “Muraqqayi 
Mir Alisher” ёki “Navoiy albomi” nomi bilan h’am ataladi. Twplam X1X asr 
yirik ziёlilaridan biri Buxoro qozi kaloni Shariyjon Maxdum sadri Ziё  
kutubxonasida bwlgan va undan Alisher Navoiy nomidagi Xalq kutubxonasining 
Sharq qwlёzmalari bwlimiga, va undan keyin – 1943 yili Wzbekiston Fanlar 
Akademiyasining Sharqshunoslik institutining qwlёzmalar fondiga wtkazilgan. 
U 2178 tartib raqami bilan saqlanmoqda. 
Twplamda Abdurah’mon Jomiyning xatlari 334 bwlib, ular shaxsiy 
mazmunda bwlib, kwpchiligi h’ar xil iltimosnomalardan iborat. Ularda soliq va 
jarimalarning og’irligi va soliq yig’uvchilarning zulmu bedodligi, 
Temuriyzodalarning wzaro nizosi tufayli mamlakat va xalq ah’volining 
og’irlashgani, shuningdek, madrasa talabalariga ёrdam berish twg’risidagi 
Alisher Navoiy, Sulton Husaynga  iltimosnomalardan iborat. 
Xoja Ah’rorning maktublariga kelsak, ular 128ta bwlib, ular mazmunan 
Abdurah’mon Jomiy xatlariga wxshashdir. Ularda Movarounnah’r va 
Xurosonning XU asrning II- yarmidagi ijtimoiy-siёsiy ah’voli, Samarqand 
h’okimi Sulton Abu Said Mirzo(1451-1469 yy.) va Xuroson podshoh’i (1469-
1506 yy.) wrtasidagi og’ir munosabatlar, soliq va jarimalar, xususan tamg’a 
solig’ining og’irligi va uni imkoni bwlsa bekor qilish masalalari kwtariladi. 
Tinimsiz h’arbiy yurishlar va wzaro urushlarning pirovardida fojeaga olib 
kelishini Temuriylarga uqdirishga h’arakat qilinadi. Masalan, Xoja Ah’ror 
Sulton Abu Saidga ywllagan bir maktubida uni Ozarbayjon ustiga, uning 
h’ukmdori Qora Yusuf ustiga qilmoqchi bwlgan yurishiga qarshi chiqadi. 
Maktubda, “Hargiz az Marv maguzarid” (“Hargiz Marvdan nariga wtmasinlar”) 
deb ochiq ogoh’lantirgani ёzilgan. Malumki, wsha yurish natijasi Sulton Abu 
Said uchun fojea bilan tugadi. 1469 yilgi jangda u h’alok bwldi.