A k s iy a d o r L ik k o m paniyasi bosh t a h r ir iy a t I t o s h k e n t

27  & !” ** * '
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

g ‘ish tlar  u stid a n   sak rab -sak rab   o ‘tib ,  ayvon  eshigini 
sh araq latib   o ch d i.
T o k c h a d a n  
a lla n im a n i 
o la y o tg a n  
A n z ira t  x o la 
c h o ‘ch ib   o ‘girildi.
—  K eldingm i?..  Y o m g ‘ir  h a m   bir  ezildi-yey ...
M u q ad d a m   o n asin in g   k asalm an d   yuziga,  sh ish ib  k et-
gan  qovoqlariga  q a ra d i-d a ,  k o ‘zlarin i  yashirdi.
—  Y ig‘ladingm i?  —  O nasi  laganni  q u c h o q la g a n c h a  
u nin g   oldiga  keldi.  —  N im a   b o ‘ldi?
M u q a d d a m   d a h sh a t  ich id a  eshikka  yopishd i.
—  L o b arla m ik ig a  ch iq a m a n ...
*  +  *
U y  ich i  q o ro n g ‘i  edi.  Shifldagi  q an d il  ta sh q a rid a n  
tu sh ib   tu rg an   ojiz  n u rd a   xira  y altirar,  y o m g ‘im in g   shivir- 
shiviri  eshitilib  tu ra r,  q a y e rd a d ir  soat  chiq illardi.
M u q ad d a m   b o lalik d an o q   q a d rd o n   b o ‘lib  q olgan   bu 
uyga  k o ‘p  c h iq a r  edi.  S hodligini  h a m ,  alam in i  h am  
m a n a  shu  uyd a,  m a n a   shu  L obarga  t o ‘kib  solardi.  A m m o  
h o z ir  u  n im a   deydi?  Q a n d o q   gapirsin?!
M u q ad d a m   shiftga  tik ilg an c h a  y o ta r,  xayoli  c h u - 
valashib  ketg an ,  n im a n i  o ‘ylayo tg anini  o ‘zi  bilm asdi.
L o b ar  yo tg an   karav o t  g ‘irchillad i.  Q o ro n g ‘id a  u n in g  
u f  to rtg an i  eshitildi.
—  M u q ad ...
M u q ad d a m   in d a m a y   y otaverdi.
—  M u q a d ...  —  d ed i  L o b a r  y a n a   sekingin a.
—  N im a   deysan?  —  d ed i  u  jerk ib .
—  U xJaganing  y o ‘qm i?
M u q ad d a m   in d am ad i.
Y ana  L o b a m in g   x rsin g an i  esh itildi.
—  0 ‘lsin!  B oshim ni  yuvgan  ed im ,  so ch im   h e c h   tu r- 
m ayapti.
M u q a d d a m   q a ram asa  h am   L o b arn in g   tu rib   o ‘tirg a n i- 
ni,  sem iz  q  lla rin i  iyagidan  o ‘tkazib,  so ch in i  o ‘ra y o t- 
g an in i  an iq   ta s a w u r  etdi.
A n c h ad an   keyin  tag ‘in  karavot  g ‘irch illad i.  L o b a r 
yana  u f  to rtd i.
—  Ja h o n g ir  m e n i  q ish lo g ‘iga  olib  k e ta m a n ,  d ey ap ti...
M u q a d d a m   sa rg ‘ish  jin g a la k   s o c h li,  s e rh a ra k a t,
x u sh c h a q c h a q   yigitni  esladi.  J a h o n g ir  L obarn i  yaxshi 
k o ‘rar,  y aq in d a  u la r  bilan  b arav ar  tex n ik u m n i  bitirib, 
feldsh er  b o ‘lgan  edi.
2
»  j f t r * * * " -
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

—  T egaver,  —  d ed i  M u q a d d a m   beparvo.
—  Voy,  o p am   tu rib d i-k u ...
—  B o ‘lm asa,  sal>r  qil!
M u q a d d a m   tesk ari  q arab   oldi.  Y a n a  jim lik   c h o ‘kdi. 
Q a y e rd a d ir  ch iq illa y o tg an   so at  M u q a d d a m n in g   azobli 
d aq iq ala rin i  loqaydlik  bilan   b itta -b itta   sanay  boshladi. 
T a sh q a rid a   y o m g ‘ir  q a ttiq ro q   shivirladi.
—  M u q ad ...
—  N im a ,  nim a?!
—  V uy,  m u n c h a ,  a!  —  L o b a r  sirli  pich irlad i.  —  N i- 
m an i  o ‘ylayapsan?
M u q a d d a m   in d a m a y   y otaverd i.
L o b arn in g   piqillab  kulgani  eshitildi.
—  B ilam an...  A rivam i...
"A n v ar!”  —  M u q a d d a m n in g   m iyasi  zirqillab  ketdi. 
Y elkasidan  bosib  yo tg an   yuk  ustiga  y an a  bir  to g ‘  ag‘d a- 
rildi.  “A nvar!”  —  ded i  u  pich irlab.  Y elkalari  a w a lig a  
sek in -se k in   titrad i.  K eyin  silk in ib -silk in ib   yig‘lab  y u b o r- 
di.  U  b u g u n   n eg a d ir  A nvarni  eslam agan  ekan.  S h u n c h a  
yillik  q a d rd o n   A n v ar  ak asin i,  A n v ar  ak ajo n in i  o ‘y lam a- 
gan  ekan.
M u q a d d a m   ovozini  ch iq arm aslik   u c h u n   k o ‘rpaga 
b u rk an ib   oldi.  B ir  vaqt  L o b ar  k o ‘rp ani  to rtq ila y o tg an in i 
sezib  yana  h am   q atliq ro q   b u rk a n d i.
—  Q och!  —  dedi  nafasi  b o ‘g‘ziga  tiqilib.
—  V oy,  jin n i,  nega  yig ‘laysan?
—  Y aq in d a  m e n   o ‘la m a n ,  Lobar!  —  u  h a y ratd an  
o g ‘zi  o ch ilib   q o lg an   o ‘rto g ‘iga  tik  q arab   q ich q ird i.  — 
0 ‘lam an!  E shitdingini?!
*  *  *
A lim ard o n   e rta   uyg‘o n d i.  Y o m g ‘ir  tin g a n id a n   beri 
havo  tin iq lash ib ,  y erlar  selgib  q olgan  edi.  U  yuvingani 
a n h o r  b o ‘yiga  tu sh d i.  H ali  q u y o sh   c h iq m a g a n ,  suv  yuzi- 
da  n ozik  tu m a n   p ard asi  silkinib  tu rard i.  A lim ard o n  
sirg ‘a n c h iq   s o h ild z n   avay lab   y u rib ,  p astg a  tu sh d i. 
Q u m lo q   sohilga  c h o 'n q a y ib ,  m u zd ek   suvni  kaftiga  o ld i- 
yu,  so v u q d an   b a rm o q la ri  zirq irab   k etdi.  K eyin  bilaklari- 
ni  shim arib  o lg an ch a  p ish q irib -p ish q irib   yuvina  b osh la- 
di. 
B ir  z u m d a   q o ‘lla ri,  b o ‘yn i  q ip -q iz a rib   k e td i. 
S h im in in g   tiz z a la rig i  suv  sac h rab ,  sh alab b o   b o ‘ldi.
K o ‘nglida  a lla n e c h u k   b ir  yengillik  sezib  sakrab  tu rd i-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

yu,  b ir  c h e k k ad a,  h o ‘l  o ‘tla r  ustid a  yotgan  so c h iq   b ilan  
u zo q   artin d i.  Q irg‘o q d a n   yuqoriga  c h iq q u n c h a   q u yo sh 
k o ‘rin d i.  Y o n g ‘o q la m in g   y alan g ‘o ch   sho xida  c h u m - 
c h u q la r  sayradi.  Y e rd an   m ayin  h o v u r  k o ‘tarila  bo shladi.
U  yengil-yengil  q a d a m la r  bilan  hovli  to m o n g a   yurib 
ketdi.
U c h   k u n d a n   beri  A lim ard o n   sh o d ,  ru h i  te tik   edi. 
B utu n lay   sog‘ayib  qoldi.  B eshyog‘o ch d a g i  m u zik a  m ak - 
tabiga  borib,  d ars b e ra   boshladi.  F aq at  o ‘sha  k u n d a n   beri 
M u q a d d a m   k o ‘rin m ay o tg an i  k o ‘n glini  xijil  qilib  tu rard i. 
K e ch a  ishga  k etay o tg a n id a  g uzardagi  d  x tirx o n ag a  kir- 
gisi  k eld i-y u ,  tag ‘in  aynidi:  “ N im a ,  yalinib  k ira m a n m i? ” 
U   yaxshi  ish  q ilm a g an in i,  bir  qizn i  b ax tiq aro   qilib 
q o ‘y ganini  bilar,  u n i  sog‘inardi.  “ B arib ir  u ylan ish im  
kerak!”  —  o ‘sha  k u n d a n   b u y o n   u n in g   xayolida  shu   fikr 
charx   u rardi.
H o z ir  h am   yelkasiga  tash lab   o lgan  so c h iq n in g   bir 
u c h id a n   u sh lag an c h a  sh u d rin g   bo sg an   so ‘q m o q d a n   yurib 
k elark an ,  yana  M u q a d d a m n i  o ‘yladi:  “ B ugun  d o ‘x tir- 
x o naga  k iram an !”
U   k o ‘ch a  esh ik n i  o c h ib   hovliga  kirishi  bilan  o ‘rta d a - 
gi  s rin in g   te m ir  p anjarasiga  suyanib  tu rg an   A n v a m i 
k o ‘rd i-y u ,  seskanib  t o ‘xtab  qoldi.  K o ‘n g lid a  u yg ‘o n g an  
q o ‘rq uvm i,  u y atm i,  allaq a n d ay   tu sh u n ib   b o ‘lm as  bir 
tu y g ‘u d a n   rangi  o ‘ch ib   k e tg a n in i  o ‘zi  h a m   sezib , 
A nvarga  zim d an   q arab   q o ‘ydi.  U   A nv arn in g   h o z iro q  
kelib  y o q asid an   o lishini,  urib  y u b o rish in i  ku tard i.  A m m o  
A n var  h a m o n   so ‘ri  pan jarasig a  tirsagini  tira g a n c h a , 
oyoqlarin i  ch a lish tirib   x o tiija m   tu rard i.
“ Bilm abdi!  N im a n in g   m a ’nosiga  tu sh u n a rd i  bu!” 
A Jim ardon  A nvarning  h o lid an   h u z u r  qilib  ic h -ic h id a n  
kulib  q o ‘ydi.
—  Q a c h o n   kelding!
A nvar  sek in -sek in   yurib  kelib  q o ‘lini  u za td i.  U   ku- 
y ov lardek  yasan ib ,  yangi  k o stu m -sh im   kiyibdi.  K o ‘kish 
yaltiro q   galstuk  taqib  olibdi.
—  Y an a  sovuq  suvga  y u v in d in g m i?  —  d ed i  u 
yolg‘o n d ak a  p o ‘pisa  qilib.
—  N im a   q ip ti?  —  A lim ard o n   kuldi.  —  Senga  o ‘xshab 
o y im q iz  b o ‘laym i?
—  K im ,  kim   sh u n a q a ?   —  A n v a m in g   k o ‘zlari  a la m -
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

d a n   qisilib  ketdi.  - -   Q a h ram o n -e y !  Bir  oy  inqillab  y o t- 
m agin  ta g ‘in...
—  B  pti!  —  A lim ard o n   u n in g   h e c h   n im a d a n   xabari 
y o ‘qligiga  ta m o m a n   ish o n d i-y u ,  yelkasiga  sh apillatib 
urib  q o ‘ydi.  —  H a zil,  uyga  kiraylik.
—  Y o ‘q...  —  A n v a m in g   k zlariga jid d iy a t  ch  k d i.  — 
E rtaga  ertalab   studiyaga  b o rg in ...  K o n sert  bor.  S en  ham  
ch iq asan .
A Jim ardon  k o ‘p d a n   o ‘ylab  yurgan  orzusi  c h in d a n  
h a m   r yob ga  c h iq a y o tg a n id a n   quvo nib,  yuragi  gursillab 
u rib   ketdi.  Y alt  etib   A nvarga  q a ra d i-y u ,  ataylab  tal- 
m ovsiradi:
—  Q o ‘ysang-chi!
—  H azili  yq!  —  A n v ar  astoydil  tayin lad i.  —  M en 
d astu rg a  k iritib  q o ‘ydim .
A lim a rd o n   o ‘ziga  s o d d a lik   b ila n   tik ilib   tu rg a n  
d  stig a  q arab ,  y a n a   ataylab  beparv o   gapirdi:
—  M e n i  b o sh laiig a  u rish arm id i?
—  K u tam an !  —  A n var  y an a  jid d iy a t  bilan  tay in lad i- 
da,  q o ‘lini  ch  zd i.  —  Xayr!
U n in g   u c h i  in g ich k a  tuflisi  selgib  qolgan  hov lid a  bili- 
n a r-b ilin m a s  iz  q o ld irib ,  k o ‘c h a   eshigiga  y etg an id an  
keyin  A lim a rd o n   sh o d o n   tab assu m   bilan   shivirladi: 
“ G alvars!”
*  *  *
T ush g a  y aq in   ^Vnvar  u n i  telestu d iy a  eshigi  o ld id a 
kutib  oldi.  Y ana  eng  a w a l  A lim ard o n n in g   k o ‘zi  u n in g  
chiroyli  galstugiga  tushdi.
—  R u b o b in g   q an i?  —  dedi  A nvar  A lim ard o n n in g  
q u ru q   k elayotganini  k o ‘rib.
—  B o sh im n i  q o tirm a sa n g -c h i,  n im a  d eb   c h iq a - 
m a n ? —  U   ich id a jo n   deb  tu rsa   h am   ataylab  tixirlik  qildi.
—  M ayli,  y u ra v er-c h i...  —  A nvar  u n in g   m ilitsio n er 
tu rg an   vestibyuldan  olib  o ‘tib ,  keng ,  y o ru g ‘  y o ‘Iakka 
boshlab  kirdi.  P o y a n d o z   t o ‘shalgan  z in a la rd a n   ikk in ch i 
qavatga  k o ‘tarilish di.  T epasiga  “ M uzika  redak siy asi”  deb 
yozilgan  esh ik  o ld id a   t o ‘xtab  qolishdi.
—  Y uraver!  —  A n v ar esh ik n i  o ch ib ,  u n i  bosh lab   kirdi. 
C h o g ‘roq  xonaga  h t m   xuddi  zinalardagiga  o ‘xshab  q im - 
m a tb a h o   gilam   t o ‘sh alg an ,  b ir-b irig a  q aratib   q o ‘yilgan 
ikkita  stol  b o ‘sh  tu rard i.
'* * » > * ,