Mavzular. Tat fanining predmeti, maqsadi va vazifalari. Zamonaviy kompyuterlar va ularning arxiterturasi. Xotira qurilmasi, axborotlarni kiritish-chiqarish qurilmalari. Ma’ruza rejasi



Download 1,04 Mb.
Pdf ko'rish
bet23/38
Sana01.07.2021
Hajmi1,04 Mb.
#106012
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   38
Bog'liq
1-mavzu. TAT fanining predmeti, maqsadi va vazifalari. Zamonaviy kompyuterlar va ularning arxiterturasi. Xotira qurilmasi, axborotlarni kiritish-chiqarish qurilmalari

Shaxsiy kompyuterlar

Birinchi mikrosxemalar yaratilganidan bir necha yil o'tib, 1969 yilda Intel firmasi tomonidan 

ikki kilobit hajmga ega tezkor xotira mikrosxemasi  yaratildi.  Unda birinchi marta 10000 dan ortiq 

tranzistor  bitta  kristallga  joylangan  edi.  Tezkor  xotira  qurilmasi  bir  turdagi  xotira  uyachalarining 

to'plami 

bo'lgani 

sababli 

ularni 


bitta 

mikrosxemaga  joylash  anchagina  oson 

kechdi. 

Lekin 


kompyuterning 

boshqa 


qurilmalarini  mikrosxema  ko'rinishida  ishlab  chiqish  bu  qadar  oson  emas  edi,  bu  qurilmalarda 

tranzistorlar  xotira  qurilmasidagi  kabi  regulyar  (takrorlanuvchi)  tarzda  joylashgan  emas.  Bu 

mikrosxemalarning  topologiyasini  ishlab  chiqish,  ya'ni  unda  joylashtiriladigan  minglab 

tranzistorlarning o'zaro joylashishi va bir-biri bilan bog'lanishini  bexato  amalga oshirish  eng qiyin 

va tijorat tomonidan eng qimmat qadam edi. 

Oradan ikki yil o'tib, 1971 yil shu kompaniya 4004 markali birinchi mikrosxemaga joylangan 

prosessorni  ishlab  chiqdi.  Bu  mikrosxemalar  keyinchalik  mikroprosessor  deb  atala  boshlandi.  Bu 

mikrosxemaga  ikki  mingdan  ortiq  tranzistor  joylangan  bo'lib,  u  to'rt  razryadli  markaziy  prosessor 

edi,  ya'ni  u  ikkilik  sanoq  sistemasidagi  to'rt  xonali  sonlar  ustida  arifmetik  va  mantiqiy  amallarni 

bajara  olar  edi.  Bu  mikroprosessor  mikrokalkulyatorlar  yasash  uchun  mo'ljallangan  edi.  Lekin 

ularni buyurtirgan  yapon firmalaridan biri buyurtmadan voz kechdi va bu mikroprosessorlar ochiq 

savdoga chiqarib yuborildi. Raqamli elektronikaning bu yutug'i keng ommaga ma'lum bo'lib, katta 

shov-shuvga sabab bo'ldi. 

Oradan bir yil o'tib, kompaniya 1972 yil navbatdagi mikroprosessorni, bu safar birinchi sakkiz 

razryadli  8008  rusumli  mikroprosessorni  sotuvga  chiqardi.  Bu  bevosita  kompyuterlarda  qo'llash 

uchun mo'ljallangan mikroprosessor edi. Bu mikroprosessor kompyuter arxitekturasi (uning tarkibiy 

tuzilishi va ichki tuzilmasi) ni butkul o'zgarishiga olib keldi. 

1976  yilda  sotuvga  chiqarilgan  8080  rusumli  mikroprosessor  kompyuter  olamida  inqilob 

yasab, ommaviy shaxsiy kompyuterlarning paydo bo'lishiga olib keldi. Bu mikroprosessor va uning 

analoglari  (yoki  klonlari,  ya'ni  uning  o'rnini  bosa  oladigan,  lekin  boshqa  kompaniyalar  tomonidan 

ishlab chiqilgan mikrosxemalar) Z80, KR580 va boshqalar asosida yaratilgan shaxsiy kompyuterlar 



21 

 

bir  necha  yuz  dollar  narxda  ommaviy  ravishda  sotila  boshlandi.  Mikroprosessorlarni  boshqa 



kompaniyalar  ham  ishlab  chiqara  boshladilar.  Ular  orasida  Zilog  va  Motorola  kompaniyalarini 

alohida ta'kidlash lozim. 8080 mikroprosessori va uning klonlari tarixda eng ko'p va eng uzoq ishlab 

chiqarilgan  mikroprosessor  hisoblanadi.  Ular  XXI  asrning  boshida  ham  uchinchi  dunyo  davlatlari 

tomonidan  ishlab  chiqarilar  edi.  Unda  bor-yo'g'i  6000  ta  tranzistor  bo'lib,  uni  ishlab  chiqarish 

keyinchalik juda arzonlashib ketdi. Bir vaqtlar bir necha yuz dollar turgan bu mikroprosessor oxirgi 

paytda donalab emas, balki kilogrammlab sotila boshlandi. 

Hozirgi paytda Intel kompaniyasidan tashqari AMD, NVidia va Motorola kompaniyalarining 

mikroprosessorlari  keng  qo'llaniladi.  AMD  kompaniyasi  PC  rusumidagi  kompyuterlar  uchun 

mikroprosessorlar, NVidia shu kompyuterlarga videoprosessorlar, Motorola esa o'yin kompyuterlari 

(Sony  Play  Station)  va  Apple  kompaniyasining  kompyuterlari,  mobil  telefonlar  uchun 

mikroprosessorlar ishlab chiqadi. 


Download 1,04 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   38




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish