Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

Mantiqiy sharhlash – tafakkur jarayoni bo‘lib, huquqni talqin etayot-

gan shaxs sharhlashning boshqa usullariga murojaat etmasdan faqat mantiq 

usullari yordamida huquq normasini izohlash usulidir. Bunda huquqiy nor-

maning matnidagi ifodalar, tushunchalar bir-biri bilan ichki mutanosibligi va 

mantiqiy jihatdan uzviy bog‘langanligiga e’tibor berilib, huquqiy normaning 

mazmuni aniqlanadi. Mantiqiy usul huquqiy holatlarni bilishda formal va 

dialektik mantiq vositalaridan foydalanishni taqozo etadi. Bunda sharhlashning 

obyekti normativ-huquqiy hujjat ichki qismlarining o‘zaro aloqadorligi hisob- 

lanadi. Mantiqiy sharhlashning 

maqsadi huquq normalarining mazmunini 

mantiq qonuniyatlari va prinsiplariga tayangan holda tushuntirishdan iborat 

bo‘ladi.

Mazkur sharhlash usuli yordamida huquq normasining mazmuni man-

tiqiy jihatdan qayta shakllantiriladi, tushunchasi mantiqiy tahlil qilinadi. 

Ularning hajmi, belgilari va aloqalari aniqlanadi. Huquqiy qoida hayotiy 

holatga yaqinlashtiriladi, shuningdek, o‘xshash va qarama-qarshi jihatlar 

o‘rganib chiqiladi. Masalan, O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 

30-moddasida «spirtli ichimliklarni yoki giyohvandlik vositalarini suiiste’mol 

---