H. H. Imomov investitsiyalarni tashkil etish va

Nazorat  savoUari
136

---

VII 
bob.  IQTISODIY TIZIMDA KAPITAL 
QO‘YILMALARNING  MOHIYATI VA MOLIYAVIY 
MANBALARI
Z 
L  Kapital qo ‘yilmalarning mohiyati.
7.2.  Kapital qo^ilm alar va  ulaming texnologik  tarkibi.
7.3.  Kapital qoyHmalar samaradorligini oshirish.
7.4.  Kapital qo yUmalaming moliyaviy manbalari.
7.1.  Kapital  qo‘yilmalaming  mohiyati
ICapital qo'yilmalar — ishlab chiqarish va noishlab chiqarish soha- 
larida yangi qayta qiirilgan hamda kengaytirilgan joriy asosiy jam- 
g‘armalar tashkil qilishga moljallangan moliyaviy mablagTardir.
M ablaglar  mimtazam  tayyorlov  bosqichidan  qiirilish  ishlab 
chiqarish  bosqichiga  aylanadi,  shnndan  so'ng  mahsulotni  sotish 
bosqichiga o‘tiladi, bimda ular jamg‘arma bo‘lib o‘zgaradi.
Kapital qo'yHmalar quyidagi xarajatlarga yo‘naltiriladi:
-  qurilish-raontaj ishlariga;
- turli jiliozlarniva asboblarni sotib olishga;
-  boshqa  hai  qanday  xarajatlar-loyUia  qidiruv  ishlari,  qurilish 
maydonitti tayyorlash kabilar.
Yuqorida qayd qilingan uch elementning o'zaro nisbati kapital 
qo'yUmalarning  tuzilishini tashtol  qiladi.  U  tarmoq texnologik va 
takror ishlab chiqarish tuzilishi bilan ta’riflanadi  Kapital qo‘yilmalar 
xalq xo‘jaligi sohalarida buyurtmachilarga ulaming mahsulotlariga 
bo‘lgan ehtiyoji,  rivojlanish va  haqiqiy ishlab  chiqarish kuchlariga 
qarab  taqsimlanadi  Bu  esa  soha  tuzilishini tashkil  qiladi.  Kapital 
qo‘yilmalarnuig  texnologik tarkibi  qiirilish-montaj  ishlarining, ji- 
hozlarning, asbob-uskunaning, shuningdek, jamg'armaning mulkiy 
hajmi
 hisobidagi turlicha xarajatlarning ratsional hajmini aniqlashga 
qaratilgan.  Kapital qo‘yilmalarning texnologik tuzilishini qurilish- 
montaj ishlariga sarflayotgan xarajatlar miqdorini kamaythish yo‘li 
ЬИап amaldagi asosiy jamg‘armalardan ham