Parrandalarda ovqat ҳazm qilish tizimi kasalliklari

Пигмент киритмалар келиб чиқишига кўра экзоген (ташқаридан кирган) ва эндоген (организмда ҳосил бўлган) бўлиши мумкин.

Каротин, чанг заррачалари, бўёқлар ва бошқалар экзоген пигментлар ҳисобланса, гемоглобин, гемосидерин, билирубин, меланин ва липофуссин эндоген пигментлардир. Пигментлар тўқималарнинг рангини ўзгартиради ва кўпинча диагностик белгилар ҳисобланади.

Каротин, чанг заррачалари, бўёқлар ва бошқалар экзоген пигментлар ҳисобланса, гемоглобин, гемосидерин, билирубин, меланин ва липофуссин эндоген пигментлардир. Пигментлар тўқималарнинг рангини ўзгартиради ва кўпинча диагностик белгилар ҳисобланади.

Ўзaк

Ўзак (юнонча - caruon, лотинча - nucleus) ҳужайранинг муҳим таркибий қисми ва унинг вазифалари ҳужайрада юз берадиган оқсил биосинтези билан чамбарчас боғлиқ.

Ўзакда ирсий информация (ахборот) ўзгармасдан сақланади. Бу ҳол ўзакда ДНК молекулаларининг қайтадан ҳосил бўлиши, яъни редупликацияси натижасида амалга ошади. Митоз бўлинишидан кейин пайдо бўлган ҳар бир ҳужайра сифат ва миқдор жиҳатдан тамомила бир хил генетик информация олади. Ўзакда ҳужайранинг оқсил синтезловчи аппарати ҳам яратилади. Бу жараён ўзакнинг ДНК молекулаларида информацион, транспорт ва рибосомал РНК синтезланиши, ўзакда синтезланган рибосомал РНК билан цитоплазмада синтезланиб ўзакка ўтган рибосомал оқсиллар бирикиши натижасида рибосомал суббирликлар ҳосил бўлишини ўз ичига олади (2-расм).

2-расм. Ўзак ҳужайранинг кўриниши

Шундай қилиб ўзак структуралари нуклеин кислоталар ва оқсиллар синтезида асосий аҳамиятга эга.

Шундай қилиб ўзак структуралари нуклеин кислоталар ва оқсиллар синтезида асосий аҳамиятга эга.

Ўзак эукариот ҳужайраларнинг доимий таркибий қисми бўлиб, одатда бир, айрим ҳолларда бир неча ўзак мавжуд. Ўзакнинг катталиги ҳайвон организмининг турига, ёшига, тўқималар типи ва функционал ҳолатига боғлиқ. Ўзак типидаги (яъни ўзаги катта) ва цитоплазма типидаги (цитоплазмаси кўп) ҳужайралар фарқ қилинади. Ўзакнинг шакли, одатда, ҳужайранинг шаклига боқлиқ, лекин мураккаб ўзакли ҳужайралар (масалан, лейкоцитлар) ҳам учрайди.