Page 644 урф-одат ва анъаналар – миллий қадриятларни

SCIENTIFIC PROGRESS
 
VOLUME 2 ǀ ISSUE 4 ǀ 2021 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
  
Page 646
Файласуф олим Карим Маҳмудов айтганидек, сумалак тайёрлаш бу бир 
маросим, қозон бошига ёшу қари, эркагу аёл барча тўпланади, одамлар туни 
билан ухламай, сумалак пишириш жараёнида одамларсиз, меҳр-муҳаббатсиз ҳаёт 
қанчалик рангсиз эканлигини англайдилар. Зеро, «Биз миллий қадриятимиз 
бўлган бундай туйғуларни доимо асраб-авайлашимиз, азиз фарзандларимизни ҳам 
шундай эзгу фазилатлар соҳиби этиб тарбиялашимиз керак»
4
. 
Маълумки, БМТ қарорига кўра, Наврўз ҳар йили халқаро миқёсда кенг 
нишонланади. Бу байрам ўз моҳияти, қадр-қиммати, ижтимоий-маданий 
аҳамияти, одамларда эзгу туйғуларни уйғота олиши билан муқаддас байрамдир. 
Президентимиз Шавкат Мирзиёев таъкидлаганидек, «
Ҳаммамиз яхши 
биламиз, 
Наврўз тинчликни, сиҳат-саломатликни қадрлаб, асраб-авайлаб 
яшашга даъват этади. Тинчлик ва соғлиқни асрасак, қолган нарсаларга 
албатта эришамиз
»
5
.
Ўзбек анъаналари ва урф-одатлари буюк ипак йўлида яшаган халқлар, Сўғд 
ва Бақтрияликлар, бир томондан кўчманчи қабилалар, зороастризм қоидалари, 
кейинроқ ислом анъаналари ва қонунлари билан уйғунлашиб кетган. Қ
ариндош-
уруғчилик, катталарга ҳурмат, кичикларга иззат, меҳмондорчилик, 
қўшничилик, оилавий муносабатлар, нонга, оловга, сувга эътибор ва 
эътиқод ўзбек халқига хос урф-одатлардир. 
Ўзбеклар ҳаётида оилада фарзанд туғилиши, унинг тарбияси, тўй-томоша 
қилиш катта роль ўйнайди. "Бешик тўйи" (беш кеча ҳам дейилади) - урф-одат 
бўйича чақалоқ туғилишининг бешинчи куни келиннинг ота-онаси ясатилган 
бешик ва чақалоққа керакли нарсалар ва ўйинчоқлар олиб келишади. Анъана 
бўйича меҳмонлар стол атрофида тантана қилишаётганда болалар хонасида ёши 
катта аёллар чақалоқни урф-одатлар бўйича бешикка белашади ва бешик устига 
ширинликлар сочишади.