P. S. Su L t o n o V ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish asoslari

h a v z a la r id a n
foydalanilgan.
E k o lo g ik x a v fsiz b o 'lg a n en erg iy a m a n b a la r i - suv
elektrostansiyalaridir. Suv energetikasi uchun tog' va tog' oldi
hududlarida joylashgan o'rta va kichik daryolardan foydalanish
maqsadga muvofiq. Chunki tekislik bo'ylab oqadigan daryolarga
qurilgan suv elektrostansiyalari tabiiy muhitga katta salbiy ta’sir
ko'rsatadi. M asalan, Volga daryosiga suv elektrostansiyasi
uchun qurilgan to 'g'on ta’sirida daryoning suvi yon atrofga
yoyilib, suv harakati m a’lum muddat to'xtagan, suvni o'zini-
o'zi tozalash hossalari pasaygan, suv rangi va sanitar holati
o'zgargan.
Muhim yonilg'i-energetik resurslardan yana biri gidrotermal
suvlardir. Ularning tabiiy issiq suvlaridan foydalanib uylarni va
issiqxonalarni issiqlik bilan ta ’minlash mumkin. H am do'stlik
mamlakatlari hududida 50 dan ortiq shunday manbalar mavjud.
Ulardan 60 million m
3
 dan ortiq termal suvlar va 400 ming tonna
atro fid a bug' olish mum kin. G id roterm al su vlar ev a zig a
olinayotgan energiya hajmi 0,5 million tonna shartli yonilg'iga
teng. Bu yer bag'ridan olinadigan issiqlik resurslarining bir

---

qism ini tashkil qiladi, xolos. Juda katta issiqlik zaxirasi yer
q a ’rida 4 -5 km chuqurlikda joylashgan. Bunday chuqurlikda
tog‘ jinslarining harorati 200°C dan oshadi. M a’lum miqdordagi
suvni chuqurlikka haydab, issiq suvga aylantirish y o ‘li bilan
g id r o te r m a l e le k tr sta n s iy a la r i b a rp o etish m u m k in lig i
isbotlangan.
Milliardlab kilovatt arzon energiyani shamol yordamida olish
mumkin. Ularning quvvati yer shari bo'yicha foydalanilayotgan