P islomov toshkent 2017 O‘quv qo‘llanma

ID
Segmentlar
A
1, 2
V
1,, 4, 5, 6
S
2, 4, 5, 6, 7
2.6-rasm. Ma’lumotlarni tashkil qilishning vektorli-topologik modeli. 
Shuni ta’kidlash lozimki, ma’lumotlarni tashkil qilishning qatlamli 
modeli ma’lumotlarning rastrli modelida mutlaq ustunlik qiladi. 

---

52 
Qatlamli model bilan bir qatorda 
ob’yektli-orientirlangan model
qo’llaniladi. Bu modelda ierarxik to’rdan (topografik klassifikatordan) 
foydalaniladi, 2.7-rasm. 
2.7-rasm. Topografik klassifikator misoli. 
Ob’yektli-orientirlangan modelda ob’yektlarning klassifikatsiyaning 
qandaydir murakkab ierarxik sxemasidagi holatiga va ob’yektlar 
o’rtasidagi o’zaro munosabatlarga urg`u beriladi .Bu yondoshuv ob’yektlar 
o’rtasidagi o’zaro munosabatlarning butun tizimini tashkil qilish qiyinligi 
sababli qatlamli modelga qaraganda kamroq tarqalgan. 
2.4. GATda axborotni tashkillashtirish prinsplari 
Yuqoida aytilganidek, GATda axborot geografik va atributiv 
ma’lumotlar bazalarida saqlanadi. Axborotni tashkillashtirish prinsplarini 
fazoviy ma’lumotlarni ifodlashaning 
vektorli modeli
misolida ko’rib 
chiqamiz. 
Har qanday geografik ob’yektni cho’qqilarining har qanday 
koordinatalar 
tizimida 
hisoblanishi 
mumkin 
bo’lgan 
muayyan 
koordinatalariga ega geometrik primitivlar oilasi sifatida ifodlash mumkin. 
Geometrik primitivlar turli GATlarda farqlanadilar, lekin sizga endi ma’lum 
bo’lgan nuqta, chiziq, yoy, poligon bazaviy hisoblanadi. Nuqtali 
ob’yektning, masalan, ko’mir shaxtasining koordinatalar jufti (x, y) bilan 
tavsiflash mumkin. Daryo, elektr uzatish liniyasi, vodoprovod, temir yo’l 
Suv xavzalari 
Sun’iylari 
Tabiiylari