P I k I r b I l d I r I w sh I l e r: Sh. Allaniyazova

Qada
ǵ
alaw ushın sorawlar hám tapsırmalar 
1. Tekst kólemine qaray qanday túrlerge bólinedi? 
2. Mikrotekst hám makrotekst haqqında ma
ǵ
lıwmat beriń? 
3. Tekstlerdiń ańlatılıw maqsetine qaray klassifikaciyası haqqında aytıp beriń? 
4. Awızeki tekst penen jazba teksttiń ayırmashılı
ǵ
ı nede? 
5. V.G.Admoni tekstlerdi qalay klassifikaciya islegen? 

---

27 
Tekstte parcellyaciya qubılısı 
Joba: 
1. Parcellyaciya qubılısı haqqında 
2. Bas a
ǵ
zalı parcellyatlar 
3. Ekinshi dárejeli a
ǵ
zalı parcellyatlar 
4. Parcellyaciyanıń basqa tillik qubılıslardan ayırmashılı
ǵ
ı 
Tayanısh sózler. 
Parcellyaciya,awızeki til, jazba til, parcellyatlı dizbekler, 
dislokaciya, separatizaciya, tiykar
ǵ
ı parcellyat, erkin parcellyat, sintagma, stilistika, 
bas 
a
ǵ
zalı parcellyatlar, ekinshi dárejeli a
ǵ
zalı parcellyatlar, qosımsha 
konstrukсiyalar, segmentaciya, paranteza hám t.b.
Parcellyaciya kórkem tekstte úlken áhmiyetke iye bol
ǵ
an sintaksislik-
kommunikativlik qubılıs bolıp, onıń áhmiyeti bir pútin bol
ǵ
an gápte logikalılıqtı hám 
ekspressivlikti kúsheytiw maqsetinde eki (yaki onnan artıq) kommunikativlik birlikke 
ajıratıp gápten sırtqa shı
ǵ
arıwdan ibarat.
1
Parcellyaciya qubılısınıń sintaksislik ózgeshelikleri, formalıq-mazmunlıq tárepi 
rus til biliminde hár tárepleme izertlengen.
2
Bul terminge lingvistikalıq sózliklerde 
tómendegidey anıqlama beriledi: Aytılatu
ǵ
ın pikirdiń bir sóylew birliginde emes, al bir-
birinen pauza arqalı ajıratıl
ǵ
an eki hám onnan da kóp birlikler menen ajıratılıwı. Mısalı: 
Ózim kelermen. Erteń. Azanda.
3
Parcellyaciya termini francuzsha «bólekleniw, bóleklerge ajıratıw» mánisindegi
parceller
sózinen alın
ǵ
an hám til biliminiń sintaksis tarawında úyreniliwi kerek. 
4
Til iliminde bul termin gáptiń ekpressivlik maqset penen bólekleniwi, ya
ǵ
nıy 
gáptiń atap ótiliwi názerde tutıl
ǵ
an belgili bir bóleginiń gáptiń sırtına shı
ǵ
arılıwına 
qaray qollanıladı. Mısalı: 
Bizler keshki awqattı jańa jep bol
ǵ
an edik.