P h aydarova

85-rasm. Qushlarning havo
xaltachalari sxemasi (qorin tomoni-
dan ko‘rinishi):
l-traxeya, 2-o‘pka, 3-bo‘yin havo xaltachasi, 4- 
o 'm r o v a ro havo x altach asi, 5-8-o‘m ro v a ro havo 
xaltachasi o 'sim talari, 9-ko‘krak oldi havo xaltacha­
si, 10-ko‘krak orti havo xaltachasi, 11-qorin havo 
xaltasi.
Qon aylanish sistemasi. 
Qorin devori va ko‘krak qafasi 
olib tashlangandan so‘ng yupqa devorli 
yurak oldi xaltasi
bilan o ‘ralgan yurak (86-rasm) ko‘zga tashlanadi. Yurak qorin- 
chasining ikkiga bo'linganligi tashqi tom ondan bilinmagani 
uchun uch kame-ralikka o ‘xshaydi. Yurak bo‘lmalari qorin- 
chadan yog‘ to ‘qima bilan qoplangan jo ‘yak orqah ajralgan.
150

---

Yurak oldi xaltasi va b a ’zi bir tom irlam i qoplagan yog‘ 
to'qimalarini pinset bilan ajratib oling-da, yurakning asosiy qon 
tomirlarini ko‘zdan kechiring.
86-rasm. Qushlarning arte­
rial qon tomirlari sistemasi
sxemasi:
l-ao rtan in g o ‘ng yoyi, 2-o'ng n o m ­
siz arteriya, 3-o‘ng u m u m iy uyqu ar­
teriyasi, 4-tashqi uyqu arteriyasi, 5-ichki 
uyqu arteriyasi, 6-o‘m rov osti arteriya­
si, 7-ko‘krakning o ‘ng arteriyasi, 8-ichak 
arteriyasi, 9-orqa ao rta, 10-chap buyrak 
arteriyasi, 11-o‘ng son arteriyasi, 12-o‘ng 
q uym ich arteriyasi, 13-o‘ng yonbosh ar­
teriy asi, 14-dum a rteriy asi, 15-o‘pk a 
arteriyasi (arteriya q on tom iridagi vena 
qo n i qo ra rangda bo'yalgan).
Qushlar qon aylanish sistemasi arterial va venoz qonning 
bir-biridan to ‘la-to‘kis ajralganligi bilan xarakterlanadi. Bu yurak 
qorinchasining ikkiga b o ‘linishi tufayli to ‘rt kamerali yurak 
hosil bo‘lishi, shu bilan birga buyrak qopqa venasi bilan aorta 
chap yoyining reduksiyalanishi hamda aortaning faqat o ‘ng 
yoyi saqlanib qolganligi bilan bog‘liq.
Yurak yupqa devorli