P h aydarova

o'tkazish:
A — te rin i 
kloaka teshigidan to b o 'y in asosigacha kesib, uni yon tom onlariga 
y o tq iz is h , 
В — ko'krak toji yon to m o n larin in g m uskullarini skalpel bilan kesib yon 
tom onlariga yotqizib, ko'krak suyagini yalang'ochlash, V - ko'krak suyagiga birikkan 
qovurg‘alarni qaychi bilan kesish (kesish c h iz ig 'i kalta chiziqlar bilan ko'rsatilgan):
l-ko‘k r a k toji, 2-katta ko'krak m uskuli, 3-o‘m rov osti m uskuli, 4-o'm rov, 5-kora- 
koid, 6 -ko'krak muskullariga birikuvchi b ir tu tam qon tom irlari, 7-qovurg‘alar, 8- 
jig 'ild o n .
Natijada ko‘krak tojning ikki yonidagi katta muskul ko‘rinadi. 
Bu m uskul qanotni pastga tushirish uchun xizmat qiladi. Endi 
k o ‘k ra k tojdan yon tom onga 1 sm joy qoldirib, ko'krak 
m uskulini o ‘rtasidan taxm inan 1,5 sm chuqurlikda skalpel 
bilan uzunasiga kesing, kesishni ko‘krak muskuli tagidagi 
yaltiroq qatlam ko‘ringuncha davom ettiring, natijada o ‘mrov 
m uskulini ko‘rasiz (81-B rasm). Bu muskul qush uchganda 
q a n o tn i yuqoriga ko‘tarish vazifasini bajaradi. Uchish vaqtida 
q a n o tn i pastga tushirishga nisbatan yuqoriga ko‘tarish uchun 
kam kuch talab qilinadi, shuning uchun ham bu muskul kichik 
bo‘ladi. Ko'krak muskuli kaptarda qush umumiy og‘irligining 
1/5 qismiga to ‘g‘ri keladi. Endi qaychi bilan ko‘krak qafasin- 
ing o ‘ng va chap yonidagi qovurg‘alarini hamda ko'krak kama-

---

rining suyaklarini kesib, ko‘krak qafasini ajratib oling (81-V 
rasm).
Odatda yuqoridagi ishlarni bajarganda o ‘mrov osti arteriyasi 
va boshqa qon tomirlari kesilganligi uchun ulardan oqqan qon 
preparatni ifloslaydi. Shuning uchun quyiJgan qonni yuvib tash- 
lang. Tana bo‘shlig‘ini ochish uchun uning devorini o ‘rtasidan 
kesib, hosil bo‘lgan parchalami yon tomonlarga ag‘darib qo‘ying. 
Bu va bundan keyingi operatsiyalarda albatta yupqa devorli 
havo xaltachalariga zarar yetadi. Shuning uchun havo xaltacha- 
larining o ‘pka bilan bog‘liqligini in’eksiya qilingan preparatda- 
gina ko‘rish mumkin.
Ichi yorilgan kaptarda ichki organlarining umumiy joyla- 
shishi bilan tanishgach, quyidagi tartibda ayrim organlar siste­
masi o ‘rganiladi (82-rasm).