P h aydarova

Tashqi tuzilishi. 
Baqa bosh, tana, bir juft oldingi va bir 
juft orqa oyoq qismlaridan tashkil topgan. Uning gavdasi 
yapaloq, katta yassi boshi tanasiga qo‘shilib 
ketganligidan bo‘yni bilinmaydi (43- 
rasm).
43-rasm . Baqaning tashqi
tuzilishi:
1-b u ru n teshigi, 2 -n o g ‘ora pardasi, 3- 
rezo n ato r, 4 -teri qatlam i, 5-kloaka tesh i­
gi, 6 -k o ‘zi.
76

---

Baqaning gavdasi bezlarga boy, terisi yupqa, yumshoq shilim- 
shiq modda bilan qoplangan. Amfibiyalaming xaltasimon teri 
bezlari ko‘p hujayrali bo‘lishi bilan baliqlarnikidan farq qiladi 
(amfibiyalar lichinkasida teri bezlari bir hujayrali b o ‘lib, ular 
shu bilan baliqlarni eslatadi). Baqa terisi m a’lum joylardagina 
gavdaga yopishgan bo‘lib, bu faqat baqalarga xos xususiyatdir. 
Buni baqa terisini pinset bilan qisib har tomonga tortib ko'rib, 
ishonch hosil qilish mumkin. Terining gavdaga yopishgan joy- 
lari oralig‘ida keng limfa bo‘shliqlari bo‘lishi tufayli teri shun- 
day tuzilgan. Baqalarda limfatik xaltachalarning soni ko‘p 
bo‘lib, ular (xaltachalar) o ‘zaro choklar (tanaga yopishgan 
qismi) orqali chegaralanib turadi.
Baqalar limfatik sistemasida qisqaruvchi apparat vazifasini 
ikki juft limfatik yuraklar bajaradi. Baqaning chanoq qismida 
joylashgan limfatik yurak juftlarining qisqarishini tirik baqalarda 
ko‘zdan kechirish mumkin. Bu limfatik yuraklar qisqarishi 
natijasida yelka limfatik xaltachasidagi limfatik suyuqliklar 
quy-mich venasiga quyiladi. Bu yuraklar asosan bezchalar 
ko‘rinishida bo‘lib, ularni baqaning yelka limfatik xaltacha- 
sini yorganda ko'rish mumkin.
Baqa boshining ikki yon tom onida bo‘rtib chiqqan 
ko‘zlari
o ‘rnashgan, bu ko‘zlarda qumqlikda yashovchi umurtqalilar 
uchun xos bo‘lgan