П ьесалар с е р д а р о м а д жой кам бағалаи к а й б эмас м о м а к а л д и р о к

(Машинани ишга солади.)
Ю с о в
(Жадовни кўрсатиб).
Анаву! Ёқтирмайман мен 
уни. Узича нима деб ўйлар экан ҳали.
Б е л о г у б о в
(Жадов ёнига ўтириб).
Огайни, ахир, 
бизга эл бўлақолсангиз бўлмайдими. Мана энди Аким Аки- 
мич сиздан хижолат бўлаяптилар.
Ж а д о в . Нимадан хижолат бўлар экан?
Б е л о г у б ов. Уйинга тушмоқчи эдилар. Ишдан кейин 
ахир, унча-мунча ўйин-кулги қилиш қам керак-да, оғайни. 
Ҳадеб ишлайверадими. Нима қилипти? Уйнаш гуноҳ эмас, 
истироҳат, ҳечкимни хафа қилмаганимиздан кейин...
Ж а д о в . Уйнайверинг. Истаганингизча, мен сизларга 
халақит бермайман.
Б е л о г у б о в
(Ю совга).
Уйнайверинг, Аким Акимич, 
бундан хавотир бўлманг.
В а с и л и й . Қўяйми, ижозатми?
Ю с о в. Қўй.
Машина «Тош кўча бўйлаб»ни ижро атади. Ю с о в ўйнайди.
Тамом бўлгач Ж а д о в д а н бўлак барча қарсак чалади.
Б е л о г у б о в . Йўқ энди шампанское ичмасак бўлмайди! 
Василий бир бутилка шампанское олиб кел! Ҳисобла, ҳам- 
маси неча пул бўлади?
В а с и л и й (
чўтда ҳисоблаб).
Ун *беш сўм.
Б е л о г у б о в . Мана. 
(Беради.)
Мана бу ярим сўм 
ўзингга, чой пули.
В а с и л и й. Раҳмат. 
(Кетади.)
Ю с о в
(баланд овоз блан).
Она сути оғзингиздан кет- 
маган-у, ҳали мени калака қилаяпсизларми!
1- 
н ч и ч и н о в н и к . Қўйинг-е, Аким Акимич, сизга 
миннатдорлигимизни билдиролмай ҳалакмиз-ку!
2- н ч и ч и н о в н и к . Шундай.
Ю с о в. Мен ўйнасам ярашади. Умримда одам боласи 
қўлидан келадиган ишларнинг ҳаммасими бажардим. Кўнг- 
лим тинч, елкамни эзадиган оғир юким йўқ, оиламни та’мин
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

қилиб қўйибман— ўйнайвераман. Энди.менинг ишим дун ё- 
нинг лаззатидан баҳраманд бўлиш! Қуш кўрсам ҳам хур- 
санд бўламан, гул кўрсам ҳам; буларда лаззат бор.
Ю с о в ^ўзида давом этар экан, В а с и л и й бутилка келтиради, 
очадн ва қуйиб беради.
Узимнинг камбағаллик вақтларим кўзимдан нари кетмай- 
ди, шунинг учун бечораларни унутмайман. Бир турли ёш 
олимларга ўхшаб ўзгаларни таҳқир қилмайман! Кимни 
ёмонлашимиз мумкин! Ҳали ўзимизнинг нима. бўлишимизни 
билмаймиз-ку! Бугун пиёнистани 
масхара қиласан, балки 
эртага ўзинг ҳам пиёниста бўлиб қоларсан; бугун ўғрини 
ёмон дейсан, балки эртага ўзинг ўғри бўлиб қоларсан. Уз 
тақдиримизни ўзимиз билмаймиз, демак нима бўлишимиз 
ҳам нома’лум. Биз фақат ўлимнинг 
муқаррарлигини била- 
миз, холос. Мана сен 
(кўзи блан Жадовга имо қилиб)
бугун менинг ўйинимдан кулдинг; балки эртага ўзинг ҳам 
мендан баттар ўйинга тушиб қоларсан. Балки 
( Жадовни
ишора қилиб)
қўлингни чўзиб, садақа сўраб қоларсан. Ман- 
манликнинг оқибати шунақа бўлади! Мағрурлик, манманлик! 
Мен кўнглим тозалигидан ўйнадим. Ҳадиксирайдиган ишим 
йўқ, хурсандман! Ҳечкимдан қўрқадиган жойим йўқ. Хоҳ- 
ласам майдон ўртасига чиқиб, халқ олдида ўйнаб бераман. 
Утган-кетган: «Юрагида кири йўқ одам экан-ки, ўйнаяпти» 
дейди-ю кетаверади.
Б е л о г у б о в
(қадаҳ кўтариб).
Жаноблар! Аким Аки- 
мич саломатлигига! Ура!
1 - нчи ва 2-н ч и ч и н о в н и к . Ура!
Б е л о г у б о в . Аким Акимич биз тарафларга ҳам бир 
ўтсангиз-чи, бошимиз осмонга етар эди. Эр-хотин ҳали ёш- 
миз, насиҳат қилардингиз, қонундан чеккага чиқмай, киши- 
лик бурчин бажариб ҳаёт кечиришни ўргатар эдингиз. Сиз- 
нинг сўзингизга қулоқ солганда, ҳарқандай тош юрак ҳам 
эриб кетади.
Ю с о в. Йўлим тушса бир кириб ўтарман. 
(Газетани ола-
ди.)
Б е л о г у б о в