“П-aminobenzoy kislota guruh dori vositalari tahlili” mavzusidagi

Tasvirlanishi
Natriy-PAS oq yoki biroz sarg’imtir, ba'zida esa kuchsiz pushti rangli, mayda kristall kukun bo’lib, suvda yengil eriydi, spirtda qiyin eriydi. Uning suvdagi eritmasi turish natijasida oksidlanib qoramtir tus oladi.
Bepask ok kristall kukun bo‘lib, suvda deyarli erimaydi, 95 % li spirtda qiyin va sekin eriydi, metil spirtida biroz loyqalanib eriydi.
Chinligi
Natriy-PASning chinligi, uning molekula tuzilishidagi aromatik aminoguruh asosida qizil rangli azobo’yoq hosil qilish reaktsiyasi, fenol gidroksili bo’yicha esa odatdagicha temir (III)- xlorid eritmasi ta'sirida qizil-binafsha rangli kompleks birikma berishi orkali ani?lanadi. Rang suyultirilgan xlorid kislota ta'sirida o’chib ketadi.
Natriy-PAS 0,001 % li eritmasining 265 va 299 nm to’lqin uzunligidagi optik zichligi 1,51 — 1,56 ga teng bo’lishi kerak. Ushbu ko’rsatkich asosida ham uning chinligi aniqlanadi.
Preparat tarkibidagi natriy, alanganing rangsiz qismini sariq rangga bo’yashi bo’yicha aniqlanadi.
Natriy-PAS ning chinligini undagi karboksil va gidroksil guruxlari asosida, og’ir metallar tuzlari bilan rangli birikmalar xosil qilishdan foydalaniladi. Uning mis (P)-sulfat eritmasi ta'sirida hosil qilgan birikmasi o’t-yashil rangga bo’yalgan bo’ladi.
Bromli suv yoki yodxlorid eritmasi ta'sirida oq cho’kma holida uch brom yoki diyod birikmalar hosil kilishidan ham preparat chinligini aniqlashda foydalaniladi.
Bepaskning chinligini aniqlashda uni suyultirilgan xlorid kislota bilan qaynagungacha qizdirib, so’ngra sovitib filtrlanadi. Filtratni natriy gidroksid eritmasi bilan neytrallab, undagi kalsiy ionini ammoniy oksalat eritmasi yordamida oq cho’kma xolida cho’ktirib aniqlanadi.
Bepaskning metil spirtdagi eritmasi, undagi fenol gidroksili hisobiga temir (III)-xlorid bilan binafsha rangli birikma hosil qiladi.
Miqdori Nitritometriya
Natriy-PAS ning ma'lum miqdordagi eritmasi xlorid kislota va kaliy bromid ishtirokida natriy nitritning 0,1 mol\l eritmasi bilan titrlanadi.
Titrlash ekvivalent nuqtasiga yetgach, suyuqlikdan shisha tayoqcha orqali bir tomchi yod-kraxmal qog’oziga tomizib, uning ko’karishi kuzatiladi.
Galloidlash
Natriy-PAS ning miqdorini yana galloidlash usuli, ya'ni bromatometrik va yodxlorometrik usullar bo’yicha aniqlash mumkin. Masalan, yodxlorometrik usulda ma'lum miqdordagi preparatning suvdagi eritmasiga aniq va ortiqcha xajmda yodxloridning 0,1 mol\l eritmasi qo’shiladi va ma'lum vaqtdan so’ng unga kaliy yodid
qo’shib va ajralib chiqqan erkin yodni kraxmal indikatori ishtirokida natriy tiosulfatning 0,1 mol\l eritmasi bilan titrlanadi.
3. SF
Neytrallash
Natriy-PAS ning tabletkadagi miqdorini neytrallash usuli bo’yicha aniqlanadi Buning uchun tabletka kukunining ma'lum miqdorini timolftalein ko’ki indikatori bo’yicha neytrallangan metil spirti, atseton va formalindan iborat aralashmada eritib, so’ngra uni xlorid kislotaning 0,1 mol\l eritmasi bilan suyuqlik sariq rangdan pushti rangga o’tgungacha titrlanadi. Erituvchi tarkibidagi formalin preparat tuzilishidagi amin guruhini «qurshab», uning asos xossasining yo’qolishiga sabab bo’ladi.