Oziq ovqat texnologiyasi

Suvni elektroliz qilish bilan vodorod ishlab-chiqarish
Elektrolitning suvli eritmasiga joylashtirilgan 2ta elektrod (katod va anod) elektroliz apparatini hosil qiladi (elektrolitik yacheykalar). Elektrodlarga doimiy kuchlanish berilsa, elektrokimyoviy reaksiyalar ya’ni oksidlanish-qaytarilish jarayonlari kechadi. Suvning sanoat korxonalarida vodorod va kislorodga elektrolitik parchalanishida ishqoriy elektrolit eritmalaridan foydalaniladi. (KOH-gidroksid kam holatda, NaOH – natriy gidroksid).
Ishqoriy elektrolitik eritmalaridan elektr toki o‘tkazilganda quyidagi reaksiya kechadi.
Katodda suvning qaytarilish jarayonida molekulyar (H₂) va gidroksid ioni hosil bo‘ladi.
2H₂O + 4e = 2H₂ + 4OH^-


bilan gidroksid ioni oksidlanib, suv va molekulyar kislorod (O₂)hosil bo‘ladi.
4OH^- – 4e = 2H₂O+ O₂

Elektrokimyoviy jarayon tenglamasi quyidagicha.

2H₂O = 2H₂ + O₂

Elektrolitik yacheyka sxemasi quyidagicha

Elektrolitik yacheykadagi katod 2 va anod 3 da hosil bo‘lgan gazlarni ajratib olish uchun, anod, katod qismlarini g‘ovakli to‘siq (diagramma) 1 bilan to‘siladi. To‘siqdan suv, elektrolit ionlari o‘ta oladigan, lekin gaz xolatidagi moddalar o‘ta olmaydirgan bo‘lishi kerak. Elektrolitik yacheykalardan 1 A.soat tok o‘tkazilganda 419·10^-6nm³ H₂, bilan 209,5·10^-6 nm³O₂ hosil bo‘ladi. Hozirgi zamon elektrolizerlari elektr tokining foydali ish koeffitsienti 0,95- 0,98ga teng. Elektr tokini qolgan qismi qo‘shimcha elektrokimyoviy jarayonlarga sarf bo‘ladi.

Suvni eletroliz qilganda ajralib chiqqan gazlarning miqdori (m³da) quyidagi formula bilan aniqlanadi.
H₂ = 419·10^-6 b I N
O₂ = 209,5·10^-6 b I N

Bu yerda b– tokga nisbatan gaz chiqishi (har bir elektrolizer uchun tajriba yordamida aniqlanadi); I – tok kuchi, A; N – elektrolizerdagi elektrolitik yacheykalar soni;  – elektrolizerni ishlash vaqti, soat.

Gidrogenizatsiya zavodlarda FV-250 va FV-500 elektrolizerlar ishlatiladi. Quvvati 250, 500 nm³ H₂ ishlab chiqaradi.