Oziq-ovqat muammosi

Zamburug nima?
Перейти к: навигация, поиск
Zamburug‘lar inson uchun ikkita muhim, bir-biriga zid bulgan — yemiruvchi, lekin foydali vazifani bajaradi. Zamburutlar chiqindilarni parchalab, ularning ko‘payishiga imkon bermaydi. Shuningdek, ular usimliklar rivojlanishi uchun zarur bulgan mineral tuzlarni tuproqqa qaytaradi. Ayrim zamburug‘lardan ko‘plab kasalliklarga davo buluvchi dorivor moddalar olinadi.
Zamburug‘ning usimlik va hayvonlarni kasalga chalintiruvchi ayrim turlarini zararsizlantirish uchun inson doim ularga qarshi kurash olib boradi. Zamburug‘ nima? U boshqa usimliklar yordamida kupayadigan usimlikdir. Boshqa usimliklar ozuqa uchun xlorofill ko‘magida ikki oksidli uglerod va suvdan shakar ishlasa, xlorofillsiz zamburutlar bunday xususiyatdan mahrum. Shuning uchun ham ular ozuqa moddani yashil usimliklardan oladi. Zamburug‘larning turi kup. Ularning aksariyati tuzilish jihatidan bir-biridan keskin farq qiladi. Ayrim zamburug‘lar, masalan bakteriya va achitqilar, bitta hujayradan iborat. Bakteriyalarning urtacha uzunligi 0,005 mm cha keladi.
Shilimshiqli unli motor ham zamburut turiga kiradi. U boshqa usimliklardan farqli o‘laroq, chirigan daraxt tanasi yoki nam jism yuzasini qoplovchi ilviroq yupqa pardaday katta miqdordagi protoplazmadan hosil buladi. Zamburutlarning bakteriya, achitqi va unli mogordan boshqa turlari rangsiz tolalardan iborat. Ular "mitseliy" yoki "zamburut tanasi" deb ataladi. Zamburug‘ usimtalari boshqa usimlik yoki jism ichkarisiga kirib, ozuqa shimadi, Zamburug‘ning rivojlanishi va ozuqani hazm qilishi uchun suv zarur. Shu sababdan ham ular quruq iqlim sharoitida o‘smaydi.
Zamburug‘lar tarkibidan bulgan pupanaklar turi non va namda qolgan matolarni chiritadi. Zamburutlarning ayrim turlari pishloqlarga uziga xos hid berish va dori ishlab chiqarishda qullaniladi.
Tanovul qilinishi mumkin bulgan va zaharli hisoblangan qo‘ziqorinlar ham zamburutlar oilasita kiradi. Bunday quziqorinlar bandining asosiy qismi yer tagida bulib, tepasidagi spora ishlovchi sallasi yer yuzasiga chiqishdan oldin shakllanadi.