Oziq-ovqat injiniringida modellashtirish va avtomatlashtirish

W(p) =

Texnoglogik qurilmada o‘tadigan jarayonni boshqarish uchun ishlatiladigan rostlagichlar, rostlash qonuniga binoan: 2 pozitsiyali (Pz), proporsional (P), proporsional-integral (PI) va proporsional-integral-differensial (PID) rostlagichlar mavjud.
Boshqariluvchi qurilma aperiodik zveno bo‘lganligi sababli, proporsional-integral rostlagichni tanlayman. PI –rostlagich uzatish funksiyasi W(p)= k + 1/T_ir. Xozirgi vaqtda chiqarilayotgan datchiklar, ijrochi mexanizmlar ixcham va mikrosxema asosida tayrlanayotgani uchun ularni inersiyasiz zvenoga tenglashtiramiz va k=1 xisoblab, boshqarish tizim blok sxemasi chiziladi:

6 - rasm. Boshqarish tizimining blok sxemasi.

Boshqarish tizim qanday kechishini ko‘rish va tahlil qilish uchun, MATLAB dasturi yordamida tizim kompyutor modelini tuzamiz (7 - rasm). O‘tish chizmalarining taxlili natijasida, o‘tish tizimni muqobil rejimini topish kerakligi aniqlanadi. Rostlagichning o‘zgaruvchi koeffitsienlari k va T o‘zgartiriladi.

7-rasm. Tizimning MATLAB dasturidagi model chizmasi.

Rostlagichning sozlash koeffitsientlari (To va Kr) qiymatini aniqlash uchun tizimning MATLAB dasturidagi modeli yordamida bir necha o‘tish chizmalarini olib, ular orasidan eng muqobili (optimalini) tanlanadi (6- rasm) va roslagich koeffitsientlarining qiymatlarini texnologik tizimda turgan rostlagich koeffitsienti sifatida kiritiladi:

Kr= 5, Ti = 20.


7- rasm. Avtomatik boshqarish tizimada o‘tish jarayoning chizmasi.
Optimal boshqarish tizim koeffitsientlari tanlangandan so‘ng tizim funksional sxemasi chiziladi (8-rasm). Boshqaruv tizimining funksional chizmalarini chizishda, GOST dan foydalaniladi va birlamchi, ikkilamchi asboblarni tanlab, tartib bilan joylashtiriladi:

8-rasm. Boshqarish tizim funksional chizmasi.
Adabiyot va uslubiy qo‘llanmalardan foydalanib, birlamchi, ikkilamchi asboblar, rostlagich, boshqaruvchi va ijrochi qurilmalarni GOST 21.404-85 talabiga mos ravishda tanlanib, ularning nomlari va markalarini 9-jadval tarzida joylashtiriladi (9- jadval).

9-jadval

Poz№

O‘lchanayotgan kattalik

O‘lchanuvchi. kat.tavsif

O‘rnat. Joyi.