O’zgaruvchan tok zanjirlari va unga oid tajribaishlari

Yong’inxavfsizligmnita’minlashchora- tadbirlari.Ob’ektnnngyong’injihatidanxavfsizligiqurulishnormalari,qoidalarva yong’inxavfsizliginita’minlash instruktsiyalarida ko’rsatiladi. Har bir ob’ekt, tashkilot va muassasadayong’inxavfsizligi oldini olishvayong’indan saqlash bilan amalgaoshiriladi.Yong’inning oldini olish sistemasi yong’in chiqish ehtimolini bartaraf etish chora-tadbirlar va texnik vositalar kompleksidan iborat. Yong’in sistemasi yong’inga olibkeladiganomillarningoldiniolmpgavaundanko’riladiganmoddiyzararalich eklashga qaratilgantashkiliychoralarvatexnikvositalarkompleksidaniborat.

Elektrotexnik qurilmalarda yong’inchiqishiga asosan quyidagilar: simlarningqisqa tutashnshi, o’ta yuklanishli, kontakt birikmalaridan uchqun

chiqishi, ularningbuzilishi, remont ishlarini bajarayotganda olovdan ehtiyotsizlik bilan foydalanishsababbo’lishimumkin.

Simlarni o’ta yuklanishdan, qisqa tutashuv toklaridan, shuningdek, yong’in vaalangalanishgaolibkeladiganrejimlardansaqlashuchunsaqlagichlaryokibo shqa

avtomatik viklyuchatellar o’rnatiladi. Elektr birikmalarda yong’in jihatidan xavfliqarshiliklargayo’lqo’ymaslikuchunularkavsharlab,presslabyokimaxsus qisqichlaryordamidabajariladi.Ko’chmayoritkichlarhimoyalovchishishaqalpo qlarvaturlarbilanta’minlanadi.Elektrbilanqizdiriladiganpriborlar(kovnyalar,plit kalarvahokazo)tarmoqqaulanayotgandaalbattataglikkao’rnatilishikerak.Yori tishtarmog’inio’rnatishvaishlatishdayo’lqo’yilgankamchiliklar ham yong’in chiqishiga sabab bo’lishi mumkin. Buzuq viklyuchetlar,rozetkalarvapatronlardanfoydalanishgaruxsatetilmaydi.

Oson alangalanadigan suyuqliklar: benzin, erituvchilar va boshqalar yong’inchiqishigaJiddiyxavftug’diradn.SHuninguchunularboshqaxonalardan ajratilganalohidaxonalardasaqlanishishart.

Yong’in xavsizligini ta’minlash chora-tadbirlari yirik zavodlar va territorial- ma’muriytumanlardaprofessionalo’to’chiririshkomandalari,harbirob’ekt,tash kilotvakorxonadako’ngillio’to’chvruvchilardrujinlarinihamdao’to’chirish- texnikkomissiyalarnituzishdaniborat.Harbirxodimbelgilayaganyong’in xavfsizlyagi qoidalarini aniq bilishi va ularga qat’iy rioya qilishi, yong’inchiqishga yoki alangalanishga olib keladigan Harakatlarga yo’l qo’ymasligi zarur.SHu maqsaddaishchilar,xizmatchilarvaaholigayong’in xavfsizlngi qoidalario’rgatiladi,bundako’rsatmaagitatsiadanfoydalaniladi.

Yong’in yoki alangani ko’rib qolgan har bir kishi darhol bu hakda 01 telefonbuyichao’to’chirishkomandasigaxabarberrishivabirlamchio’to’chirish vositalari: o’t o’chirganlar, asbest yoki dag’al jundan qilingan mato, qum va suvbilanyong’iniuchirishgakirishishikerak.O’tnio’chirishdao’tuchirishvositala ridantashqari,lo’mlar,boltalar,belkuraklar,chelaklar,o’tuchirishchangaklariva boshqaasboblarxamishlatiladi.Bularningbarchasi,xonagakiraverishdayokiun ingyaqinigamaxsusshitdajoylashtiriladi.

O’t o’chirish vositalari ichida asosiy o’rni dastaki o’t o’chiruvchilar egallaydi.O’t o’chiruvchilar endigina chiqqan yong’in o’chirish uchun mo’ljallangan. O’to’chiruvchi moddalarining turiga ko’ra ular ximiyaviy ko’pikli va havo-ko’pikli,karbonatkislotalivakukunli o’to’chirgichlargabo’linadi. Kimyoviyo’to’chirgichlaryonayotganqattiqvasuyuqmoddalarhamdamateri allarnio’chirashuchunmo’ljallangan.Sanoatdabundayo’to’chirgichlarning uch turi (OXP-10, OP-M va OP-9MM) ishlab chiqaradi. Bundayo’t o’chirgichlarni ishga tushirish uchun qulflash qurulmasining dastasini 180 gaburib, korpusi to’ntariladi va ko’pik oqimi alangaga yo’naltiriladi. Ko’pik

oqimi6..8metrmasofagayetibborishimumkin.Kuchlanishberilganyonayotgan radioaparaturalarelektrsimlarivaelektrustanovkalarnio’chirishuchunko’piklio’ to’chirgichlardafoydalanib bo’lmaydi,chunkiko’pikelektrtoknio’tkazadi.

Havo ko’pikli o’t o’chirgichlar suv eritmasi va ko’pik hosil qilgich PO-1 daniborat zaryadga ega bo’ladi. Karbonat angidridgazi eritmani o’t o’chirgichdanuchlik (nasadka)ga itarib chiqaradi, u yerda eritma havo bilan aralashadi va havolimexanik hosil bo’ladi. Sanoat OVP-5 va OVP-10 tipidagi dastlabki havo-ko’piklio’t o’chirgichlarishlabchiqaradi.