O`zg varaq Hujjat № Imzo Sana Bet

Giratsion elaklar. Xar xil o’lchovdagi bitta, ikkita va uchta elakdan tashkil 

---

 

 

 

O`zg

 

varaq

 

Hujjat  № 

Imzo 

Sana

 

Bet 

 

 

Halilov F.V 

 

   Haqberdiyev I 

Hahhhh 

Bajardi: 

Rahbar: 

topgan bo’ladi. Ular elakli qutidan (1), prujinali tirgovich (2) va tayanch 

rarnadan tashkil topgan (3).( rasm-). Xarakatlantiruvchi mexanizm 

xarakatni tasmadan oladigan ekstsentrikli o’qdan tashkil topgan. X o’q 

ikkita muvozanatni ushlab turadigan toshlari bo’lgan maxovikka 

mustaxkamlangan bo’ladi. Ekstsentrikli o’q aylanganda elanadigan tolqon 

qarama-qarshi oqimda aylanma xarakatga kelib, uni yaxshi saralanishiga 

olib keladi. 

Do’mbirali elaydigan dastgoxlarlar yuzasi elakli aylanadigan do’mbiradan 

tashkil topgan bo’lib, 3-8° qiyalikda joylashtirilgandir. Elanadigan material 

do’mbira ichiga solinadi va aylanganda elak teshiklaridan o’tadi, katta 

bo’laklar va tashlandiq moddalar do’mbirani oxiriga yiqiladi va chiqarib 

tashlanadi. Odatda do’mbira qilofli bo’ladi. Do’mbirani bitta yoki 2-3 

elakli yuzasi bo’lishi mumkin. Do’mbira tishli yoki fraktsion uzatgichlar 

yordamida xarakatga keltiriladi. Agar friktsion uzatgich bo’lsa do’mbira 

aylanadigan qildirakcha ( rolik) larga o’rnatilgan bo’ladi. Do’mbirali 

elaydigan dastgoxlar daqiqasiga 10 dan 25 martagacha aylanadi. 

4  Markazdan qochma nasoslar 

Nasos — suyuqlikni bosim ostida soʻrish va haydash, gazlarni siqish yoki 

siyraklantirish, sochiluvchi jismlarni soʻrish va haydash uchun 

ishlatiladigan qurilma (

gidravlik

 yoki pnevmatik 

mashina

, 

apparat

 yoki 

asbob). Suyukdiklarni bosimsiz harakatlantirish uchun moʻljallangan 

qurilmalar suv koʻtarish mashinalari deb ataladi. N.ning asosiy 

parametri

 — 

maʼlum vaqt ichida (vaqt birligida) haydaladigan suv, 

gaz

 yoki havo 

miqdori. Baʼzan N.lar uchun bosim (R va Ya), isteʼmol quvvati N va f. i. k. 

ham muhim. 

Qadimda ham Nasos yaratishga urinilgan. Mac, qadimgi Oʻrta Osiyo 

hududida charxpalaklar yordamida suv chiqarishgan. 

Yunon 

mexanigi

 Ktesibiy oʻt oʻchirish uchun moʻljallangan birinchi N.ni 

ixtiro qilgan. 18-asr boshlariga qadar, asosan, suv 

koʻtarish 

mashinalari

 ishlatilgan. Bugʻ mashinasi yaratilgandan soʻng 

ularning oʻrnini asta-sekin N. egallay boshladi. 18-asr oxirlarida porshenli 

N. tarraqiyoti jadallashdi. 19-asr oʻrtalarida 

porshenli

 bug N.lari keng 

ishlatila boshladi. Shu davrda parrakli N. ham paydo boʻddi. 20-asr 20—30-

yillaridan boshlab, baʼzi sohalarda porshenli N. oʻrniga markazdan 

qochma, 

rotorli

 N.lar ishlatila boshladi. 

Nasos taraqqiyotining ikkinchi yoʻnalishi aylanuvchi (rotorli) N. 

yaratilishidan boshlanadi. 17-asr boshida yaratilgan ikki rotorli N. hozirgi 

tishli gʻildirakli N.ga oʻxshaydi. Key-inchalik rotorli N.ning boshqa xillari 

---

 

 

 

O`zg

 

varaq

 

Hujjat  № 

Imzo