O’zbyekiston ryespublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti


Adaptatsiya – organizmlar, populyatsiyalar, turlar va jamoalarning tashqi muhit sharoitlariga moslashuvidir



Download 1,81 Mb.
bet13/95
Sana12.07.2022
Hajmi1,81 Mb.
#779596
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   95
Bog'liq
Ekologiya AM

Adaptatsiya – organizmlar, populyatsiyalar, turlar va jamoalarning tashqi muhit sharoitlariga moslashuvidir.

Adaptatsiyalar morfologik (masalan, organizmlar shaklini qayta qurish ahloqiy (boshpana qurish), fiziologik, iqlimli va xromatik chuqur qismida pigment tarkibning o’zgarishi) jihatdan farq qiladi.


O’simliklar uchun ayniqsa, morfofiziologik adaptatsiya xos bo’lib, u iqlimning noqulay harorati ta‘sirlaridan himoyalanish uchun shakllanadi. Ular asosan, har xil joylashgan kurtaklarning tiklanishi yoki yilning noqulay paytlarida yosh novdalarning joylashishida namoyon bo’ladi.
D.N.Qashqarov (1945) hayvonlarni suzib yuruvchi (suvli yoki yarim suvli), qazuvchi (absolyut va nisbiy yer qaziydigan), quruqlikdagi (uya qilmaydigan, uya qiladigan va qoyalarda yashaydigan) havoda va yog’ochga o’rmalab chiquvchi hayotiy shakllarga ajratadi.
1.12 Areal. Bu hududiy tushuncha.



Areal – o’simlik va hayvonlarning ma‘lum turi, turkum yoki oilasi tarqalgan cheklangan hudud bo’lib, bir-biri bilan uzviy bog’liq organizmlar yig’indisi.

Areal chegarasi tabiiy to’siqlarni (tog’lar, dengizlar, daryolar), hamda iqlim, tuproq, ozuqa resurslari va boshqa tabiiy omillar bilan belgilanadi.


Keng arealga ega bo’lgan organizmlar kosmopolit deb, uncha katta bo’lmagan maydonlarda yashovchilar esa endemiklar deb ataladi.
NAZORAT UCHUN SAVOLLAR

  1. Tizim deganda nimani tushunasiz?

2.Tizim nazariyasining yaratuvchilaridan kimlarni bilasiz?
3.Tizimning ierarxik tuzilishini tushuntiring?
4.Emerjentlik xossalariga misol keltiring?
5.Tizimli tadqiqotlar majmuiga nimalar kiradi?
6.Tizimli yondashish deganda siz nimani tushunasiz?
7.Biologik tizim nima?
8.Biotizimning qanday xususiyatlari mavjud?
9.O’z-o’zini tashkil etish va o’z-o’zini boshqarish deganda nimani tushunasiz?
10.Teskari aloqa nima?
11.Biotizimlarni qanday fan o’rganadi?
12.Populyatsiyaga ta‘rif bering?
13.Populyatsiyalarning bo’linishini ayting?
14.Populyatsiyalarning qanday guruhli xususiyatlarini bilasiz?
15.Panmiksiya nima?
16.Gomeostazga ta‘rif bering?
17.Gomeostaz mexanizmini tushuntiring?
18.Jamoa deganda nimani tushunasiz?
19.Qanday jamoalarni biotsenoz deb atash mumkin?
20.Ekotizimga ta‘rif bering?
21.Ekotizimda qanday jarayonlar amalga oshiriladi?
22.Ekotizimlar qanday tasniflanadi?
23.Biogeotseoz nima?
24.Biogeotsenoz ekotizimdan nima bilan farq qiladi?
25.Biogeotsenozning tarkibiy qismlarini sanab o’ting?
26.Biogeotsenozdagi o’zaro munosabat xususiyatlari qanday?
27.Ekotizim populyatsiya bo’la oladimi?
28.Tsenopopulyatsiya va superpopulyatsiyalar nima?
29.Biomaga ta‘rif bering?
30.Qanday biomalarni bilasiz?
31.Ekologik makon to’g’risida nimani bilasiz?
32.Adaptatsiya nima?
33.Siz qanday hayotiy shakllarni bilasiz?
34.Arealga ta‘rif bering?

Download 1,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   95




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish