O’zbtkiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

O‘yin  texnikasi
  juda  muhim  hisoblanadi.  Voleybolchilar  o‘yinda 
muvaffaqiyatli  ishtirok  etishlari  uchun  barcha  texnik  o‘yin  usullarini, 
ayniqsa,  to‘p  bilan  ishlashning  yuqori  ijrochilik  mahoratini  egallagan 
bo‘lishlari  kerak,  chunki  har  bir  xato  ochkolar  yo‘qotilishiga  olib  keladi. 
O‘yin  texnikasi  ma’lum  darajada  jamoaning  taktik  tuzilishi  va  har  bir 
o‘yinchining harakatlarini ro‘yobga chiqarish uchun poydevor bo‘lib xizmat 
qiladi. 
O‘yin  taktikasi
  ham  katta  ahamiyatga  ega.  Hujum  va  himoyada 
o‘yinchilar turli harakatlarining maqsadga muvofiqligi va samaradorligining 
yuqori  darajada  bo‘lishi,  ko‘p  jihatdan  uchrashuv  natijasini  belgilaydi. 
Buning uchun nafaqat texnik usullarni yaxshi egallash, balki o‘yinchilarning 
tezkor-taktik tafakkuri ham zarur. Bu o‘yinchilarning intellektual rivojlanish 
darajasiga va ularning nazariy tayyorgarliklariga yuqori talablar qo‘yadi. 
Voleybolchilarning o‘zaro taktik harakatlari jamg‘armasi juda salmoqli. 
Biroq  amalda  eng  yaxshi  jamoalar  ham  turli  sabablarga  ko‘ra  bu 
jamg‘armaning  bir  qismidangina  foydalanadilar.  Jamoalar  harakatlarining 
eng  ko‘p  darajada  samaradorligiga  intilish  voleybolchilarning  o‘yin 
funksiyalari  bo‘yicha  ixtisoslashuviga  olib  keladi.  O‘zaro  qarshi  kurash 
taktikasi  shunday  tuzilgan,  har  bir  o‘yinchi  o‘zining  o‘yin  vazifasiga  mos 
doirada, o‘zining eng kuchli tomonlaridan foydalanishi kerak. 
Ko‘pchilik  jamoalar  toifasining  tenglashuvi  sharoitida  turli-tuman 
psixologik  muammolarni  yaxshi  hal  eta  olgan  tomon  yengib  chiqadi. 
O‘yinchilarning 
shaxsiy 
xarakteristikalariga, 
jumladan, 
ularning 
temperamenti  va  xarakteriga  yuqori  talablar  qo‘yiladi.  Voleybolchilar  asab 
tizimining  kuchi  va  chidamliligi,  o‘yin  harakatlarining  ishonchliligini 
ta’minlovchi  psixologik  zo‘riqishlarga  bardoshlilik,  psixologik  zo‘riqish 
vaziyatlarida  xato  qilmaslik  qobiliyati,  shuningdek,  o‘yinda  g‘alaba 
ta’minlanishida  muhim  bo‘lgan  irodalilikning  namoyon  bo‘lishi  alohida 
ahamiyat kasb etadi. 
O‘yin  davomida  vaziyatlarning  tez  o‘zgaruvchanligi  diqqatning  turli 
tomonlariga  (barqarorlik,  hajm,  taqsimlanganlik),  oddiy  va  murakkab 
munosabat  bildirishlar,  voqealarni  baholashdagi  aniqlik  o‘z  vaqtida  qaror 
qabul qilinishi kabilarga yuqori talablar qo‘yadi. 

---

74 
Voleybolchilarning  harakatlari  uyushganligi  va  samaradorligi  sotsial 
psixologiya,  ya’ni  dori-darmon,  o‘yinchilarning  o‘zaro  ta’sirlari  va 
mosliklari,  kichik  norasmiy  guruhlar,  jamoada  qulay  psixologik  muhit 
shakllanishi masalalarining hal etilishi kabilar bilan belgilanadi.