O’zbtkiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

A “Quvish” 
B “Qaytish” 

---

304 
        
 
  
V “Zona”                                             G “Zona orqada” 
40- rasm 
4)  “To‘lqin”  (41-rasm,  A).  Hujum  qiluvchi  kombinatsiya  bo‘lib, 
unda  ikki  hujumchi  bog‘lovchi  o‘yinchining  oldida  bir-biridan  ma’lum 
masofada turib, navbati bilan (har xil tempda) yugurishni bajaradi. 
Agar bog‘lovchi o‘yinchiga yaqinroqdagi hujumchi birinchi tempda 
chiqsa, ikkinchisi uzoqroqda  bo‘lsa, bunday  kombinatsiya  “to‘lqin”  deb 
ataladi.  Agar  ularning  yugurishi  teskari  tartibda  bo‘lsa,  unda  “teskari 
to‘lqin” kombinatsiyasi (41-rasm, B) bo‘ladi. Unisini ham, bunisini ham 
bog‘lovchi  o‘yinchi hujumchilar  o‘rtasida  turgan  sharoitdagina bajarishi 
mumkin.  U  to‘pni  o‘zining  oldidagi  hujumchiga  yoki  boshidan  oshirib 
ikkinchi  hujumchiga  uzatsa  ham  bo‘ladi.    “To‘g‘ri”  yoki  “Teskari 
to‘lqin-2”  bo‘lishi  uchun  yugurishni  qaysi  hujumchi  boshlashiga  (41-
rasm,  B)  bog‘liq.  Ushbu  kombinatsiyalarda  asosan  hujumchini  yakka 
to‘siq  qarshisiga  olib  chiqish  maqsadi  qo‘yiladi.  To‘siqchilar  guruhli 
to‘siq qo‘yishga harakat qilganda, hujum qilayotgan o‘yinchilar guruhida 
zarbani,  kombinatsiyani  qulay  bajarish  sharoitida,  to‘siqsiz  bajarish 
imkoniyati paydo bo‘ladi. 
5) “Kesishma” (krest) (42-rasm, A).  Ushbu kombinatsiyada har xil 
tempdagi  ikki  hujumchining  yugurish  harakatlari  kesishgan  ko‘rinishga 
ega bo‘ladi. Agar bog‘lovchi o‘yinchidan uzoqroqdagi hujumchi birinchi 
tempda,  yaqinroqdagisi  ikkinchi  tempda,  birinchisining  yo‘lini  kesib 
o‘tgan holda harakatlansa, unda odatda “kesishma” (krest) deb (42-rasm, 
B)  ataladi.  Har  ikkala  kombinatsiya  bog‘lovchi  o‘yinchining  orqasidan 
harakatlanayotgan  birinchi  yoki  ikkinchi  tempdagi  hujumchiga 
uzatishlarda  ham  amalga  oshirilishi  mumkin.  Bo‘g‘lovchi  rejalarini 
ta’minlash to‘pni  o‘ynashning ikki  tomonlama  yengil  usulidagi barmoq 
bilan  uzatishdan  foydalanilganda  ancha  yengillashadi.  Tez  hujumning 

---

305 
samaradorligini  ta’minlashning  asosiy  sharti  hozircha  to‘pni  qabul 
qilishning  sifati  hisoblanadi.  Bog‘lovchiga  to‘pning  yetib  bormasligida 
birinchi  tempdagi  zarbalar  “bekor  qilinadi”,  ularsiz  esa  kombinatsion 
hujumlar  mumkin  bo‘lmaydi.  Yuqorida  birinchi  tempdagi  hujumni 
“buzuvchi” sharoitlari bayon etilgan edi.