O’zbtkiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Jamoaning joylashishi. 
O‘yinda  ishtirok  etmaydigan  o‘yinchilar  maxsus  ajratilgan 
o‘rindiqda  o‘tirishi  yoki  razminkaga  ajratilgan  joyda  bo‘lishi  kerak. 
Murabbiy o‘yin davomida yon chiziq bo‘ylab o‘yinga halaqit bermasdan 
harakat  qilishi  yoki  belgilangan  o‘rnida  o‘tirishi  mumkin.  Jamoalar 
o‘rindiqlari  hakam-kotib  yonidagi  bo‘shliqda  joylashgan  bo‘ladi.  O‘yin 
vaqtida  o‘rindiqlarda  faqat  jamoa  a’zolari  o‘tirishi  mumkin.  Razmin-
kada ham faqat ular ishtirok etishi darkor. 
O‘yinda  ishtirok  etmayotgan  o‘yinchilar  to‘psiz  quyidagi  tartibda 
chigalyozdi mashqlarini qilishlari mumkin:
 
- o‘yin vaqtida: razminkaga ajratilgan joyda; 
-  tanaffus  vaqtlarida  va  texnik  tanaffus  davomida,  orqa  chiziqlar 
ortidagi  bo‘shliqda.  Partiyalar  oralig‘idagi  tanaffuslarda  o‘yinchilar 
bo‘sh zonada to‘p bilan razminka qilishlari mumkin. 
O‘yin kiyimi. 
O‘yinchilarni  o‘yin  kiyimi  futbolka,  trusik,  paypoq  va  sport 

---

241 
poyabzalidan iborat bo‘ladi. Futbolkalar, trusik va paypoqlar jamoaning 
barcha o‘yinchilarida (“libero” o‘yinchisi bundan mustasno) bir xil shakl 
va  rangga  ega  bo‘lib,  toza  bo‘lishi  lozim.  Poyabzal  yumshoq,  yengil 
bo‘lib,  poshnasiz,  tagi  rezina  yoki  charm  materialdan  bo‘lishi  kerak. 
FIVBning 
jahon 
miqyosidagi 
kattalar 
o‘rtasida  o‘tkaziladigan 
musobaqalarida  jamoaning  sport  poyabzali  bir  xil  rangda,  lekin  savdo 
markasi,  rangi  va  dizayni  farq  qilishi  mumkin.  O‘yinchilarning 
futbolkalari  l  dan  20  gacha  raqamlanishi  lozim.  Raqam  futbolkaning 
ko‘krak  qismi  o‘rtasida  va  orqasida  joylashishi  kerak.  Raqamlarning 
rangi  va  tiniqligi  futbolka  rangi  va  tiniqligidan  keskin  farq  qilib  turishi 
lozim. Ko‘krakdagi raqam balandligi kamida 15 
sm
, oralig‘da, raqam 20 
sm
 bo‘lishi shart. Raqam chizig‘ining kengligi 2 
sm
 bo‘lishi kerak. 
FIVBning  rasmiy  musobaqalarida  o‘yinchining  raqami  uning 
trusigini  o‘ng  tomonida  qayd  etilishi  kerak.  Bu  raqam  chizig‘ining 
kengligi  1 
sm
  va  balandligi  4-6 
sm
  bo‘lishi  lozim.  Jamoa  sardori 
futbolkasining  ko‘krak  qismidagi  raqami  ustida  gorizontal  joylashgan 
8x2 
sm
  li  chiziq  bo‘lishi  lozim.  Jamoa  futbolkalarida  faqat  qoidaning 
bandlarida ko‘rsatilgan rasmiy raqamlar bo‘lishi shart va ular turli rangda 
bo‘lishi mumkin emas (“Libero”  o‘yinchisi futbolkasining rangi bundan 
mustasno).