O’zbtkiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

“Jismoniy tayyorgarlik va jismoniy sifatlarni tarbiyalash uslubiyati” mavzusi bo‘yicha nazorat savollari

1. 
   Jismoniy tayyorgarlikning umumiy asoslari va mohiyati nimalar bilan ifodalanadi?
   
2. 
   Jismoniy tayyorgarlik zamonaviy voleybolda qanday ahamiyatga ega?
   
3. 
   Jismoniy sifatlar mohiyati va mazmuni nimalar bilan ifodalanadi?
   
4. 
   Jismoniy sifatlarni tarbiyalash uslublari va vositalari haqida batafsil tushunchalar bering.
   
5. 
   Jismoniy sifatlarning “ko‘chishi” deganda nimalarni tushunasiz?
   
6. 
   Jismoniy tayyorgarlikni boshqa tayyorgarlik turlari bilan bog‘liqligi haqida qanday tushunchalarga egasiz?
   

Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   Юнусова Ю.М. Теоретические основы физической культуры и спорта. //Учебное пособие. –Т., 2005.
   
2. 
   Qurbonova M.A., Qosimova M.U. Milliy va harakatli o‘yinlar. // Oliy o‘quv yurtlari umumiy kurs talabalari uchun o‘quv qo‘llanma. –T., 2009.
   

6.Глейзер М.М. Волейбол теория и практика.Учебник для высщих учебных завведений физической культурь и спорта // Учебник.. –Москва: “Спорт”, 2016.

VIII BOB. O‘YIN TAKTIKASI VA STRATEGIYASI

Qo‘l bilan o‘ynaydilar, aql bilan yutadilar. (Voleybol haqiqati)

Tegishli vosita va usullar yordamida raqobatchi jamoa bilan kurash olib borish taktikasi – o‘yin vaqtida g‘alabaga erishish mezonlari bo‘yicha o‘yinchilar harakatlarida maqsadga muvofiqlik tamoyillarining ro‘yobga chiqarilishidir. O‘yinchilarning harakatlari maqsadga yo‘naltirilganlikka ega bo‘lgan degan tushincha to‘la ma’nodagi harakat malakalariga aylanadi. O‘yinchilar o‘zaro harakatlari maqsadga muvofiqligi tamoyilini ro‘yobga chiqarish, o‘yinda g‘alabaga erishish uchun ko‘proq ochko yutib olish, raqib jamoasi ustidan o‘yin ustunligini ta’minlash maqsadiga ega bo‘ladi. O‘yinchilarning taktik harakatlarini turli belgilar bo‘yicha quyidagi guruhlarga bo‘lish mumkin:

O‘zaro harakatlarga qatnashadigan o‘yinchilar soni bo‘yicha yakka tartibdagi, guruhli va jamoaviy taktika farqlanadi. Jamoaviy va guruhli taktikada o‘yin maqsadlariga butun jamoa yoki 2-5 kishidan iborat guruh o‘yinchilarining jamoaviy o‘zaro kelishilgan harakatlari bilan erishiladi.
Yakka tartibdagi taktik harakatlarni ayrim holdagi o‘yinchilar amalga oshiradi. Voleybolchilarning maqsadga muvofiq yakka tartibdagi o‘yin harakatlari asosida guruhli taktika shakllanadi: guruhli o‘zaro harakatlardan jamoaviy taktika vujudga keladi.
Maqsadga yo‘naltirilganligi bo‘yicha o‘yinchilarning taktik harakatlari hujum taktikasi va himoya taktikasiga bo‘linadi. Bular qatoriga himoyadan hujumga va teskarisiga o‘tishni ifodalovchi takrorlash va yana takrorlash hamda boshqasiga o‘tish harakatlari taktikasini ham qo‘shish mumkin.
O‘yinchilarning xususiyatlari va jamoa tarkibining shakllanish tamoyillaridan kelib chiqqan holda, shuningdek, murabbiyning didi va shaxsiy hurmatiga asosan jamoaviy kurash olib borishning har xil tizimlaridan foydalanish, o‘yinning eng ma’qul ko‘rinishi tanlanishi mumkin. Eng keng tarqalgan jamoaviy o‘yin tizimi taktikasini, guruhli o‘zaro harakatlarini va o‘yinchilarning yakka tartibdagi o‘yin taktikalari vositalari va usullarini qisqacha qarab chiqamiz. O‘yinning taktik tizimlarining kuchli va bo‘sh tomonlarini o‘rganamiz. Ta’kidlash joizki, mutlaqo kamchiliksiz taktik tizim mavjud emas – ularning har biri ham o‘z yutuq va kamchiliklariga ega. Jamoa o‘yinchilarining tanlanishi va
tayyorgarlik darajasidan, aniq raqibning xususiyatlaridan, shuningdek, navbatdagi o‘yin jarayoniga o‘tish sharoitlaridan kelib chiqqan holda, o‘yinning turli tizimlari va usullaridan birgalikda mahorat bilan foydalanilganda eng yuqori muvafaqqiyatga erishish mumkin.

1.