O`zbkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus

Laboratoriya ishi №7.2

Paraxorni aniqlash

A.I.Bachinskiy tomonidan suyuqliklarning sirt tarangligi bilan ularning zichligi orasidagi bo/liqlik topilgan:

(1)

Bu erda sirt taranglik; k- proportsionallik koeffitsienti; d_c –suyuqlikning sirt tarangligi o’lchanayotgan haroratdagi zichligi; d_δ –xuddi shu haroratdagi suyuqlik bu/ining zichligi. Odatdagi haroratda suyuqliklarning zichligi ularning bu/i zichligidan ancha katta bo’ladi. Shuning uchun (1) tenglamani quyidagicha yozish mumkin.

(2) bundan k ni topsak

(3) bu tenglamani to’rtinchi darajali ildizdan chiqarib tenglamani ikkala tomonini ham molyar massaga ko’paytirish orqali quyidagi tenglama

(4)ga ega bo’lish mumkin. kattalik temperaturaga bo/liq emas.

Bachinskiy uni paraxor deb atadi va R harfi bilan belgiladi. Paraxor – grekchadan tarjima qilinganda «fazo» degan ma’noni anglatadi.

Bizga ma’lumki Shunda (5)

(6)

Paraxor –additiv kattalik. Molyar paraxor bu atomlarning paraxorlari hamda alohida bo/ va halqalarning paraxorlari yi/indisiga teng bo’ladi.

Ishning bajarilishi: Stalagmometrik usulda 2 ta organik moddaning sirt tarangligi aniqlanadi, so’ngra (5) formula orqali ularning paraxorlari hisoblab topiladi. Jadvalda keltirilgan ma’lumotlardan foydalanib benzol, anilin, nitrobenzollarni paraxorlarini hisoblab toping.